Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων

Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων

Ίδρυση	1983
Έδρα	Αθήνα, Ελλάδα
Ιστότοπος	https://www.kethea.gr/
δεδομένα ()

Το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (συντομογραφία: ΚΕΘΕΑ) είναι αυτοδιοικούμενο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και λειτουργεί από το 1983, με την ίδρυση της ΙΘΑΚΗΣ, της πρώτης ελληνικής θεραπευτικής κοινότητας (ειδική νομοθετική ρύθμιση με Ν.1729/1987).

Εξυπηρετεί καθημερινά περίπου 3.000 άτομα, χρήστες και μέλη οικογενειών, σε ένα δίκτυο περισσότερων από 90 μονάδων σε διαφορετικές περιοχές της χώρας.

Οι δραστηριότητές του αφορούν επίσης τους τομείς πρωτογενούς πρόληψης, εκπαίδευσης και έρευνας. Είναι σύμβουλος οργανισμός του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ (ECOSOC) σε θέματα ναρκωτικών, και ένας από τους βασικούς φορείς εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αντιμετώπιση της Εξάρτησης από Ουσίες.

Ανθρώπινο δυναμικό

Οι περισσότεροι εργαζόμενοι του ΚΕΘΕΑ ανήκουν στο προσωπικό "πρώτης γραμμής", που προσφέρει υπηρεσίες στα εξαρτημένα άτομα και στις οικογένειές τους. Προέρχονται συνήθως από το χώρο της ψυχικής υγείας και των κοινωνικών επιστήμων ή είναι απόφοιτοι αναγνωρισμένων θεραπευτικών προγραμμάτων με κατάλληλη εκπαίδευση για να εργασθούν στο χώρο της θεραπείας και της πρόληψης.

Εξειδικευμένοι επαγγελματίες στελεχώνουν επίσης τις υπηρεσίες του ΚΕΘΕΑ στους τομείς της έρευνας, της εκπαίδευσης επαγγελματιών, της διαχειρίσης κ.λπ. Το ΚΕΘΕΑ δεν απασχολεί βοηθητικό ή φυλακτικό προσωπικό. Στα θεραπευτικά του προγράμματα οι καθημερινές εργασίες γίνονται από ομάδες μελών και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπευτικής διαδικασίας. Στις 31.12.08 το προσωπικό πλήρους απασχόλησης του ΚΕΘΕΑ αριθμούσε 497 άτομα.

Ευαισθητοποιημένοι πολίτες που θέλουν να συνεισφέρουν στον έργο του ΚΕΘΕΑ μπορούν να προσφέρουν εθελοντική εργασία, μετά από εκπαίδευση και κάτω από τη συνεχή εποπτεία και στήριξη του προσωπικού. Πολύπλευρα συμβάλλουν στο έργο του ΚΕΘΕΑ και οι εθελοντικοί σύλλογοι οικογένειας των θεραπευτικών του προγραμμάτων με δραστηριότητες όπως η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, η προσέλκυση δωρεών, η προσφορά προσωπικής εργασίας (π.χ στη διαμόρφωση κτηρίων για νέες μονάδες, την οργάνωση εκδηλώσεων κ.ά.).

Πόροι

Οι πόροι του ΚΕΘΕΑ προέρχονται από την ετήσια χρηματοδότηση του Υπουργείου Υγείας, προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δραστηριότητες αυτοχρηματοδότησης (παραγωγικές μονάδες κατάρτισης, δωρεές κ.ά). Το Υπουργείο Υγείας εγκρίνει τον προϋπολογισμό του ΚΕΘΕΑ και ελέγχει κατασταλτικά τη διαχείριση των οικονομικών του. Ετήσια έκθεση έλεγχου των οικονομικών του ΚΕΘΕΑ συντάσσεται από ορκωτούς λογιστές και υποβάλλεται στο Υπουργείο Υγείας και στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Δίκτυο υπηρεσιών

Το δίκτυο υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ είναι πανελλαδικής εµβέλειας και µπορεί να εξυπηρετήσει άτοµα µε διαφορετικές ανάγκες υποστήριξης και βαθµό εµπλοκής µε τις εξαρτησιογόνες ουσίες. Τα τελευταία χρόνια, µε την κατάρτιση εθνικού σχεδιασµού για τα ναρκωτικά, όπου το ΚΕΘΕΑ κατέχει κεντρική θέση, το δίκτυο υπηρεσιών διευρύνθηκε µε µονάδες και προγράµµατα σε νέες περιοχές της χώρας και για νέες πληθυσµιακές οµάδες.

Συνοπτικά το δίκτυο υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ σε όλη την Ελλάδα περιλαµβάνει:

• 24 συμβουλευτικά κέντρα
• 14 συμβουλευτικά και υποστηρικτικά προγράμματα για κρατούμενους
• 2 θεραπευτικές κοινότητες στη φυλακή
• 2 προγράμματα άμεσης πρόσβασης και ένα πρόγραμμα προσέγγισης χρηστών στο δρόμο
• 4 θεραπευτικά προγράμματα διαμονής για ενηλίκους
• 6 ανοικτά θεραπευτικά προγράμματα για εφήβους και νεαρούς ενήλικες
• 2 ειδικά θεραπευτικά προγράμματα για γυναίκες
• Ένα θεραπευτικό πρόγραμμα για το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια
• 12 κέντρα κοινωνικής επανένταξης
• 4 μεταβατικά σχολεία για μέλη θεραπευτικών προγραμμάτων
• 2 εξειδικευμένα κέντρα κοινωνικής και επαγγελματικής επανένταξης
• Ένα διαπολιτισμικό θεραπευτικό πρόγραμμα για μετανάστες και πρόσφυγες
• 2 κέντρα υποδοχής και επανένταξης αποφυλακισμένων
• 18 προγράμματα οικογενειακής υποστήριξης
• Μία τηλεφωνική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης για τους χρήστες, τους συγγενείς και τους φίλους τους
• Τομέα Πρόληψης
• Τομέα Εκπαίδευσης μελών και Επαγγελματιών
• Τομέα Έρευνας
• Μία εκτυπωτική μονάδα

Θεσμικό πλαίσιο

Το KEΘEA είναι αυτοδιοικούμενο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Νόμοι 1729/1987 και 3204/2003). Οι Υπουργικές Αποφάσεις A2β/οικ 3983/87 και οικ 245/94 αφορούν την οργάνωση, λειτουργία και διοίκηση του KEΘEA. Στα βασικά χαρακτηριστικά του τρόπου εσωτερικής λειτουργίας και διοίκησης του ΚΕΘΕΑ συγκαταλέγονται η δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων και η διοικητική αυτοτέλεια των προγραμμάτων του σε όλη την Ελλάδα.

Τα όργανα του ΚΕΘΕΑ

Τη γενική εποπτεία του ΚΕΘΕΑ έχει το ενδεκαμελές (+ 3 αναπληρωματικά μέλη) διοικητικό του συμβούλιο που προσφέρει το έργο του σε εθελοντική βάση (αμισθί). Τα εννέα τακτικά και τρία αναπληρωματικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση του ΚΕΘΕΑ όπου συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου το προσωπικό αορίστου χρόνου, τα μέλη των κέντρων κοινωνικής επανένταξης, τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των συλλόγων υποστήριξης του ΚΕΘΕΑ και τα μέλη όλων των προηγούμενων διοικητικών του συμβουλίων. Τα δύο μη αιρετά μέλη του διοικητικού συμβουλίου προέρχονται από το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας και το διοικητικό συμβούλιο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (Ν. 3204/2003).

Το διοικητικό συμβούλιο ορίζει το διευθυντή, που έχει τη διοικητική και θεραπευτική ευθύνη του φορέα. Για το συντονισμό του έργου του ΚΕΘΕΑ ο διευθυντής συνεργάζεται στενά με τους υπεύθυνους των θεραπευτικών προγραμμάτων και των τομέων. Η χάραξη της μακροπρόθεσμης πολιτικής γίνεται από το Συμβούλιο Πολιτικής του ΚΕΘΕΑ (Σ.ΠΟ.Κ), την ολομέλεια των επικεφαλής των αυτοτελών διοικητικών μονάδων (προγράμματα, μονάδες, τομείς, τμήματα) του ΚΕΘΕΑ από όλη την Ελλάδα. Στα βασικά χαρακτηριστικά του τρόπου λειτουργίας του ΚΕΘΕΑ συγκαταλέγονται η θεραπευτική, διοικητική και οικονομική αποκέντρωση και η συμμετοχικότητα στη λήψη αποφάσεων.

Θεραπεία

Το ΚΕΘΕΑ δραστηριοποιείται σε πόλεις και σωφρονιστικά καταστήματα όλης της χώρας, ενώ οργανώνει και παρεμβάσεις στο δρόμο, εκεί όπου μπορεί να συναντήσει κανείς χρήστες αποκομμένους από κάθε μορφή βοήθειας.

Τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ παρέχονται δωρεάν και δεν έχουν λίστες αναμονής. Οι βασικές υπηρεσίες που προσφέρονται είναι συμβουλευτική υποστήριξη στους χρήστες ουσιών και στις οικογένειές τους, έγκαιρη παρέμβαση, θεραπεία απεξάρτησης, εκπαίδευση και κατάρτιση, ενσωμάτωση στην κοινωνία και στον κόσμο της εργασίας. Με την πάροδο των ετών και αφουγκραζόμενο τις νέες ανάγκες, το ΚΕΘΕΑ επέκτεινε τις παρεμβάσεις τους σε νέες ομάδες χρηστών. Σήμερα εξυπηρετεί έφηβους και ενήλικους χρήστες ουσιών που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια εμπλοκής με τις ουσίες, εξαρτημένες μητέρες και τα παιδιά τους, εργαζόμενους χρήστες, φυλακισμένους και αποφυλακισμένους, μετανάστες και παλιννοστούντες, εξαρτημένους από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια και, πιο πρόσφατα, εφήβους και οικογένειες που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης από το Διαδίκτυο.

Βασικές αρχές

• Δωρεάν παροχή υπηρεσιών, τόσο στα εξαρτημένα άτομα όσο και στις οικογένειές τους.
• Παροχή υπηρεσιών χωρίς διακρίσεις, σύμφωνα με τα όσα ορίζουν οι κώδικες δεοντολογίας που ακολουθεί το ΚΕΘΕΑ.
• «Στεγνό» πρόγραμμα. Τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ ακολουθούν ψυχοκοινωνική προσέγγιση και δεν χορηγούν φαρμακευτικές ή υποκατάστατες ουσίες για την αντιμετώπιση της εξάρτησης. Επιδιώκουν την προσωπική αλλαγή και την αλλαγή τρόπου ζωής των μελών τους, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν το σύνολο των προβλημάτων που συνδέονται με την εξάρτηση. Στόχος τους είναι η απεξάρτηση και η κοινωνική επανένταξη.
• Οικειοθελής προσέλευση. Στα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ δεν πραγματοποιούνται αναγκαστικές εισαγωγές και ο θεραπευόμενος διατηρεί το δικαίωμα να διακόψει την παρακολούθηση ανά πάσα στιγμή.
• Ενεργητική συµµετοχή. Ο εξαρτημένος δεν αντιμετωπίζεται ως «ασθενής» που υποβάλλεται παθητικά σε θεραπεία, αλλά συμμετέχει ενεργά σε αυτήν. Η συμμετοχή στις θεραπευτικές διαδικασίες, τις καθημερινές εργασίες, τις εκπαιδευτικές και άλλες δραστηριότητες είναι προϋπόθεση παραμονής στο πρόγραμμα.

Kώδικας δεοντολογίας

Το ΚΕΘΕΑ, ως μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων (WFTC), εφαρμόζει τον Κώδικα Δεοντολογίας της, ο οποίος απευθύνεται τόσο στο προσωπικό όσο και στα μέλη των θεραπευτικών προγραμμάτων, σχετικά με τις προδιαγραφές και τους στόχους των θεραπευτικών κοινοτήτων, το χάρτη δικαιωμάτων των μελών, τον κώδικα δεοντολογίας του προσωπικού του ΚΕΘΕΑ, τη συμπεριφορά προς τα μέλη των θεραπευτικών κοινοτήτων. Το ΚΕΘΕΑ διαθέτει επίσης αιρετή επιτροπή, αρμόδια για θέματα δεοντολογίας στον οργανισμό, η οποία έχει επεξεργαστεί τον «Κώδικα δεοντολογίας ΚΕΘΕΑ», όπου περιγράφονται διεξοδικά οι υποχρεώσεις του προσωπικού και οι αρχές που χρειάζεται να διέπουν τη σχέση του με τον οργανισμό.

Δομή και στόχοι

Η πορεία προς την απεξάρτηση σηματοδοτείται από διαφορετικές φάσεις. Σε κάθε μία από αυτές αντιστοιχεί και μία μονάδα του θεραπευτικού προγράμματος με τους ιδιαίτερους στόχους της: Συμβουλευτικό Κέντρο, Θεραπευτική Κοινότητα, Κέντρο Κοινωνικής Επανένταξης. Για τους συγγενείς και τα άτομα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος του εξαρτημένου λειτουργεί παράλληλα Κέντρο Οικογενειακής Υποστήριξης. Κάποια από τα θεραπευτικά προγράμματα απευθύνονται σε ομάδες εξαρτημένων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανάγκες, όπως κρατούμενοι, γονείς, εργαζόμενοι κ.ά. Τη δομή ενός ολοκληρωμένου θεραπευτικού προγράμματος συμπληρώνουν το Τμήμα Εκπαίδευσης, το Τμήμα Έρευνας και οι υπηρεσίες διοικητικο-οικονομικής υποστήριξης. Η συνολική διάρκεια των θεραπευτικών προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ είναι δύο χρόνια περίπου.

Θεραπευτικά προγράμματα

Τα θεραπευτικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ απευθύνονται τόσο στους χρήστες ουσιών όσο και στις οικογένειές τους, είναι δωρεάν και στηρίζονται στην αντιμετώπιση της εξάρτησης χωρίς φαρμακευτικές ουσίες και στην εθελούσια προσέλευση και ενεργητική συμμετοχή του ατόμου. Οι παρεμβάσεις είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των διαφορετικών πληθυσμών εξαρτημένων χρηστών στους οποίους απευθύνονται (ενήλικες, έφηβοι, φυλακισμένοι και αποφυλακισμένοι, μητέρες, μετανάστες κλπ.)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημη σελίδα