Ιλιά Πριγκόζιν
| Ιλιά Πριγκόζιν | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Илья́ Рома́нович Приго́жин (Ρωσικά) και Ilya Romanovich Prigogine (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 12ιουλ. / 25 Ιανουαρίου 1917γρηγ.[1] και 25 Ιανουαρίου 1917[2] Μόσχα[3] |
| Θάνατος | 28 Μαΐου 2003[4][1][5] Βρυξέλλες |
| Υπηκοότητα | Βέλγιο (1949) και Ρωσική Αυτοκρατορία |
| Σπουδές | Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών |
| Βραβεύσεις | βραβείο Νόμπελ Χημείας (1977), βραβείο Φρανκούι (1955), Μετάλλιο Ράμφορντ (1976), Μετάλλιο Κοτένιους (1975), Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής, Honda Prize (1983), Kampé de Fériet Award (1994), Bogolyubov Prize, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Βαγιαδολίδ (1995), Τάγμα της Φιλίας, επίτιμος διδάκτωρ του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών (1995), Bourke Award (1972) και Επίτιμος καθηγητής του πανεπιστημίου της Κρακοβίας |
| Επιστημονική σταδιοδρομία | |
| Ερευνητικός τομέας | χημεία και φυσική |
| Ιδιότητα | φιλόσοφος, φυσικός, διδάσκων πανεπιστημίου, χημικός και μη μυθοπλαστικός συγγραφέας |
| Διδακτορικός καθηγητής | Théophile de Donder |
| Φοιτητές του | Pierre M. V. Résibois |
| δεδομένα () | |
Ο Ιλιά Ρομάνοβιτς Πριγκόζιν (Илья́ Рома́нович Приго́жин, 25 Ιανουαρίου 1917 – 28 Μαΐου 2003) ήταν ρωσικής καταγωγής, πολιτογραφημένος Βέλγος φυσικοχημικός που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1977 για τις συνεισφορές του στη θερμοδυναμική εκτός ισορροπίας.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πριγκοζίν γεννήθηκε στη Μόσχα μερικούς μήνες πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Ο πατέρας του, Ρόμαν (Ruvim Abramovich) Πριγκοζίν, ήταν χημικός μηχανικός στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μόσχας. Η μητέρα του, Ιουλία Βιχμάν (Yulia Vikhman), ήταν πιανίστρια. Επειδή η οικογένεια είχε επικριτική στάση απέναντι στο νέο σοβιετικό καθεστώς, εγκατέλειψαν τη Ρωσία το 1921. Αρχικά πήγαν στη Γερμανία και το 1929 εγκαταστάθηκαν στο Βέλγιο, όπου ο Πριγκοζίν έλαβε τη βελγική υπηκοότητα το 1949.
Ο Πριγκοζίν σπούδασε χημεία στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, όπου έγινε καθηγητής το 1949. Το 1959 διορίστηκε διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Σολβέ (των περίφημων Συνεδρίων Solvay) στις Βρυξέλλες. Τον ίδιο χρόνο άρχισε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν των ΗΠΑ, όπου αργότερα διορίστηκε Καθηγητής της έδρας «Regental» και της έδρας φυσικής και χημείας «Ashbel Smith». Από το 1961 έως το 1966 συνεργάστηκε με το Ινστιτούτο Enrico Fermi στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Στο Ώστιν το 1967 υπήρξε συνιδρυτής του κέντρου που μετέπειτα ονομάστηκε «Κέντρο Πολύπλοκων Κβαντικών Συστημάτων». Την ίδια χρονιά επέστρεψε στο Βέλγιο, όπου έγινε διευθυντής του Κέντρου για τη Στατιστική Μηχανική και τη Θερμοδυναμική (Center for Statistical Mechanics and Thermodynamics).
Διετέλεσε μέλος πλήθους επιστημονικών οργανισμών και έλαβε πλήθος βραβείων και 53 τιμητικά διπλώματα. Το 1955 απενεμήθηκε στον Πριγκοζίν το επιστημονικό βραβείο Francqui. Για τις μελέτες του στη θερμοδυναμική εκτός ισορροπίας και στη μη αναστρεψιμότητα βραβεύθηκε το 1976 με το Μετάλλιο Rumford και το 1977 με το Βραβείο Νόμπελ Χημείας. Το 1977 έλαβε τον τίτλο του υποκόμητα από τον βασιλιά του Βελγίου. Το 1997 υπήρξε συνιδρυτής της Διεθνούς Επιτροπής για την Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (CODE). Μέχρι τον θάνατό του, διετέλεσε πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Επιστημών και το 1997 υπήρξε ένας από τους συνιδρυτές της Διεθνούς Επιτροπής για την Εξ' Αποστάσεως Εκπαίδευση (CODE).
Η πρώτη σύζυγος του Πριγκοζίν ήταν η Βελγίδα ποιήτρια Ελέν Ζοφέ (Hélène Jofé-Prigogine), με την οποία απέκτησαν έναν γιο, τον Υβ (Yves) το 1945. Μετά το διαζύγιό τους, ο Πριγκοζίν νυμφεύθηκε το 1961 τη Μαρία Προκόποβιτς (Maria Prokopowicz-Prigogine), μια πολωνικής καταγωγής χημικό με την οποία απέκτησαν επίσης έναν γιο, τον Πασκάλ (Pascal) το 1970.[6]
Έρευνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πριγκοζίν είναι γνωστός για τον προσδιορισμό των δομών έκλυσης και του ρόλου τους στα θερμοδυναμικά συστήματα μακράν της θερμοδυναμικής ισορροπίας. Για αυτές του τις ανακαλύψεις βραβεύθηκε το 1977 με το Βραβείο Νόμπελ.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11920651t. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /80668. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Ilya-Prigogine. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Prigogine, Ilya (2003): «Curriculum Vitae of Ilya Prigogine» στο: Is future given. World Scientific.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βιογραφία και Βιβλιογραφικές Πηγές, από το Γραφείο Επιστημονικών και Τεχνικών Πληροφοριών του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ
- Διάλεξη του Βραβείου Nobel, 8 Δεκεμβρίου 1977[νεκρός σύνδεσμος]
- The Center for Complex Quantum Systems
- Emergent computation
- Hostile notes για τον Πριγκόζιν από τον Cosma Rohilla Shalizi
- Βίντεο του Ιλιά Πριγκόζιν να μιλά για την πολυπλοκότητα
- Συνέντευξη του Ιλιά Πριγκόζιν στον Γιάννη Ζήση
| ||||||||
