Θυννείο
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το λεγόμενο Θυννείο, κοινώς και Νταλιάνι, αποτελεί ένα είδος τρόπο-σύστημα αλιείας, αποκλειστικά επαγγελματικό, που έχει προσφυγική προέλευση (αν και σε περιοχές της Β. Ελλάδας, π.χ. στην περιοχή της Ιερισσού μαρτυρείται ήδη από την βυζαντινή εποχή ως πρόσφατα[1][2][3]) και απαντάται σήμερα περισσότερο στον Θερμαϊκό Κόλπο, στις παραλίες της Θεσσαλονίκης αλλά και στην Πρέβεζα και τον Αμβρακικό Κόλπο όπως και στις παραλίες της Ροδόπης, όπου μεταφέρθηκε από Μικρασιάτες το έτος 1922.[εκκρεμεί παραπομπή] Το όνομά αυτού του συστήματος-εργαλείου προέρχεται από την αρχαία ελληνική ονομασία του τόννου που λεγόταν «θύννος». Η λέξη "Νταλιάνι" είναι τουρκικής προέλευσης, από το Dalyan, και σημαίνει είδος δικτύου και ψαρέματος. Σημαίνει όμως και είδος παλιού βραχύκανου εμπροσθογεμούς ντουφεκιού.[4]
Περιγραφή και λειτουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρόκειται για μια παράκτια εγκατάσταση που μοιάζει με εκείνες των ιχθυοτροφείων, πολύ όμως πιο απλή, (πρόχειρη), που δεν παύει και ν΄ αποτελεί μια μόνιμη ιχθυοπαγίδα. Αποτελείται από δίχτυα στερεωμένα σε τεράστιους πασσάλους που ανάλογα του βάθους της ακτής που εγκαθίστανται φθάνουν και τα 10 μέτρα.
Συνήθως ως σημείο εγκατάστασής των επιλέγεται πέρασμα μεγάλων μεταναστευτικών ψαριών και ιδίως τόννων. Το Θυννείο ή νταλιάνι αποτελείται από δύο τμήματα: το φράγμα, κοινώς "γκερεμέ" ή "τζερεμέ" ή "γιαλόδιχτο", και το καθαυτό νταλιάνι που έχει κυκλική διάταξη. Το φράγμα τοποθετείται κάθετα προς την ακτογραμμή και στη πελαγίσια άκρη του τοποθετείται το νταλιάνι σε μορφή πετάλου που φέρει στην είσοδό του (μπούκα), ένα δίχτυ που κλείνει από κάτω προς τα επάνω με σχοινιά που είναι δεμένα στους πασσάλους της εισόδου. Τα δίχτυα του νταλανιού είναι από ψιλό δίχτυ, με μικρά μάτια (ανοίγματα), ενώ του γκερεμέ είναι δίχτυ με μεγαλύτερα μάτια. Καθώς τα ψάρια κινούνται παράλληλα προς την ακτογραμμή και κοντά στον βυθό σχεδόν πέφτουν πάνω στον γκερεμέ και από ένστικτο κινούνται προς το πέλαγος, οπότε βρίσκοντας τη πόρτα του νταλανιού ανοικτή, μη αντιλαμβανόμενα ότι μετά το τέλος του φράγματος υφίσταται είσοδος εργαλείου ιχθυοπαγίδας εισέρχονται σ΄ αυτό και παραμένουν εκεί εγκλωβισμένα. Οι ψαράδες που το χειρίζονται το επισκέπτονται δύο με τρεις φορές την ημέρα σηκώνουν την πόρτα-δίχτυ και αρχίζουν είτε να σύρουν το κάτω μέρος του διχτυού προς τα επάνω ή με την απόχη ν΄ αδειάζουν το νταλιάνι από το εγκλωβισμένο αλίευμα.
Το νταλιάνι στον Αμβρακικό Κόλπο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σύστημα αλιείας "Νταλιάνι" χρησιμοποιήθηκε ή χρησιμοποιείται σε όλο τον Αμβρακικό. Στη δε Πρέβεζα στις περιοχές βοριοανατολικά της χερσονήσου της Λασκάρας, στο στενό Πρεβέζης (Ακρωτήριο Ακτίου) αλλά και παλιότερα στο Βαθύ - Ψαθάκι και στον Μαργαρώνα. Ειδικότερα το "νταλιάνι" που χρησιμοποιείται στον Αμβρακικό Κόλπο και στην Πρέβεζα έχει την παρακάτω δομή.
Υπάρχουν κατ' αρχήν ένα ή δύο ξύλινα παρατηρητήρια κατασκευασμένα από 3 ξύλα ύψους περίπου 8-10 μέτρων. Στο παρατηρητήριο ανεβαίνει και κάθεται υπό σκιάν ο αλιεύς παρατηρητής. Πέριξ του παρατηρητηρίου έχουν απλωθεί υποβρυχίως δίκτυα συνενωμένα σε κύκλο και ενωμένα με σχοινιά είτε με την ακτή είτε με βάρκες στην περιφέρεια. Όταν ένα κοπάδι ψάρια επιπλεύσει άνωθεν των απλωμένων διχτυών, τα βλέπει ο παρατηρητής και δίνει το ηχητικό σύνθημα. Με το σύνθημα οι παράκτιοι αλιείς ή οι τραβούν συγχρονισμένα τα δίχτυα και το κοπάδι ψαριών είναι πλέον αιχμαλωτισμένο στον αέρα.[5]
Εμπορική εκμετάλλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εκμετάλλευση των θυννείων γίνεται όπως ακριβώς και των ιχθυοτροφείων.
Νομικοί περιορισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι περιορισμοί που υπόκεινται στο εργαλείο και τρόπο αυτό αλιείας είναι όμοιοι μ΄ εκείνους που ισχύουν για τα ιχθυοτροφεία, με τη μόνη διαφορά ότι η θαλάσσια ζώνη προστασίας αυτών επεκτείνεται στα 500 μέτρα έναντι των 200 των ιχθυοτροφείων.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Σύγχρονο Ναυτιλιακό Λεξικό» (Interbooks), Αθήναι 1977
- Νέστορα Ανδριανού «Αλιευτικά Εργαλεία και Μέθοδοι Αλιείας» Πειραιάς 1987, σ.53-54
- «Αλιευτικός Κώδικας» (Ν.Δ. 420/1970 - ΦΕΚ 27Α/31-1-1970), και συναφείς περί αλιείας διατάξεις.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μαμαλάκη, Ιωάννου Π. (1971). ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ (ΑΘΩΣ) ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ. Θεσσαλονίκη. σελ. 113. ISBN 960-7265-15-7.
Οι Αγιορείτικες Μονές και οι παρακείμενοι οικισμοί χρησιμοποιούσαν συστηματικά τα νταλιάνια στη περιοχή της Κουμίτσας κοντά στην Ιερισσό, από τη βυζαντινή εποχή ως σήμερα, όπως μαρτυρείται σε πλήθος έγγραφα του Αγίου Όρους.
- ↑ Μερτζιμέκης, Νικόλαος (2010). «Στασείδια αλιευτικά –Ψαρότοποι–Dalyan-i των Αθωνικών μονών στον Κόλπο της Κουμίτσας, περιοχής Ιερισσού.». Κύτταρο Ιερισσού, τεύχος 03/2010, σελ. 15.
- ↑ Καραμπατάκης, Αστέριος (2010). «Μνήμες προγόνων». Κύτταρο Ιερισσού, τεύχος 03, σελ. 14.
- ↑ Μείζον Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλος - Φυτράκης, Εκδοση 2000
- ↑ Μουσείο Αμβρακικού, Σαλαώρα Δήμου Αμβρακικού: «Νταλιάνι, αναπαράσταση σε φωτογραφίες και σκίτσα, σε πόστερ»