Ζωρζ Κλεμανσώ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζορζ Κλεμανσό
Πρωθυπουργός της Γαλλίας
Περίοδος
16 Νοεμβρίου 1917 – 20 Ιανουαρίου 1920
ΠρόεδροςΡαϊμόν Πουανκαρέ
ΠροκάτοχοςΠωλ Παινλεβέ
ΔιάδοχοςΑλεξάντρ Μιλράντ
Περίοδος
25 Οκτωβρίου 1906 – 24 Ιουλίου 1909
ΠρόεδροςΑρμάν Φαλιέρ
ΠροκάτοχοςΦερντινάν Σαριέ
ΔιάδοχοςΑριστίντ Μπριάν
Υπουργός Πολέμου
Περίοδος
17 Νοεμβρίου 1917 – 20 Ιανουαρίου 1920
ΠρωθυπουργόςΟ ίδιος
ΠροκάτοχοςΠωλ Παινλεβέ
ΔιάδοχοςΑντρέ Λεφέβρ
Υπουργός Εσωτερικών
Περίοδος
14 Μαρτίου 1906 – 24 Ιουλίου 1909
ΠρωθυπουργόςΦερντινάρ Σαριέ/Ο ίδιος
ΠροκάτοχοςΦερνάν Ντυμπιέ
ΔιάδοχοςΑριστίντ Μπριάν
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση28 Σεπτεμβρίου 1841 (1841-09-28), Μουγιερόν-αν-Παρντ, Βαντέ
Θάνατος24 Νοεμβρίου 1929 (88 ετών)
16ο διαμέρισμα, Παρίσι
Πολιτικό κόμμαΡιζοσπαστικό-Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (πριν το 1901)
Ριζοσπαστικό Κόμμα (1901-1929)
ΣύζυγοςΜέρι Πλάμερ (1869–1891, διαζύγιο)
ΕπάγγελμαΔημοσιογράφος, Γιατρός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ζωρζ Μπενζαμέν Κλεμανσώ και Ζορζ Κλεμανσό[1][2][3][4] (γαλλικά: Georges Benjamin Clemenceau, 28 Σεπτεμβρίου 184124 Νοεμβρίου 1929) ήταν Γάλλος πολιτικός, ηγέτης της χώρας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ηγέτης του Ριζοσπαστικού Κόμματος, είχε κεντρικό ρόλο στην Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία. Ήταν πρωθυπουργός της Γαλλίας από το 1906 μέχρι το 1909 και ξανά την περίοδο 1917-1920. Ήταν ένας από τους κύριους αρχιτέκτονες της Συνθήκης των Βερσαλλιών στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού το 1919.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κλεμανσώ γεννήθηκε στο Μουιγιερόν-αν-Παρέντ, στο νομό Βαντέ, στις 28 Σεπτεμβρίου 1841. Μετά τις σπουδές του στο Λύκειο της Νάντης, σπούδασε ιατρική στο Παρίσι, αλλά δεν αποφοίτησε.[5] Στο Παρίσι έγινε πολιτικός ακτιβιστής και δημοσιογράφος. Το Δεκέμβριο του 1861 ήταν συνιδρυτής μιας εβδομαδιαίας εφημερίδας, της Le Travail («Η Εργασία»). Συνελήφθη στις 23 Φεβρουαρίου 1862 για αφισοκόλληση που καλούσε σε διαδηλώσεις και φυλακίστηκε για 77 ημέρες. Τελικώς ασχολήθηκε πάλι και αποφοίτησε από την ιατρική στις 13 Μαΐου 1865. Πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν άρχισαν να συλλαμβάνουν αντιφρονούντες. Δούλεψε στη Νέα Υόρκη την περίοδο 1865-1869, μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Στις 23 Ιουνίου 1869 παντρεύτηκε την Μέρι Πλάμμερ (1848-1923) στη Νέα Υόρκη. Μαζί απέκτησαν τρία παιδιά, μέχρι που πήραν διαζύγιο.[6]

Επέστρεψε στη Γαλλία μετά την ήττα στο Σεντάν και την πτώση της Δεύτερης Αυτοκρατορίας. Το 1870 διορίστηκε δήμαρχος του 18ου διαμερίσματος του Παρισιού, το οποίο περιλαμβάνει τη Μονμάρτρη. Η Παρισινή Κομμούνα τον καθαίρεσε από τα καθήκοντά του ως δημάρχου. Προσπάθησε να εκλεγεί στο συμβούλιο της Κομμούνας αλλά δεν τα κατάφερε.[7] Το 1871 εξελέγη στο δημοτικό συμβούλιο του Παρισιού. Το 1876 εξελέγη στην Κάτω Βουλή και ήταν μέλος της Άκρας Αριστεράς και του Ριζοσπαστικού Κόμματος. Το 1880 άρχισε να εκδίδει την εφημερίδα La Justice («Η Δικαιοσύνη»). Έγινε γνωστός ως πολιτικός επικριτής. Αντιτάχθηκε στην αποικιακή πολιτική του Ζιλ Φερί, προκαλώντας την πτώση της κυβέρνηση του Φερύ το 1885. Ήταν υπεύθυνος για το διορισμό του Ζορζ Μπουλανζέ ως υπουργού Πολέμου, αλλά στράφηκε εναντίον του όταν κατάλαβε ότι ο Μπουλανζέ ήταν ένας φιλόδοξος δημαγωγός. Όμως, το Ριζοσπαστικό Κόμμα αποδυναμώθηκε λόγω του διχασμού που προκάλεσε ο Μπουλανζέ, και η συκοφαντική ανάμιξη του ονόματός του στο σκάνδαλο του Παναμά είχαν ως αποτέλεσμα να μην επανεκλεγεί βουλευτής το 1893. Στη συνέχεια, ο Κλεμανσώ ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Στην υπόθεση Ντρέιφους υποστήριξε ενεργά τον Εμίλ Ζολά και την αθωότητα του Ντρέιφους, γράφοντας συνολικά 665 άρθρα.[8] Ως εκδότης της L'Aurore («Η Αυγή»), δημοσίευσε ως πρωτοσέλιδο το J' accuse («Κατηγορώ») του Εμίλ Ζολά.

Μετά τις εκλογές του 1906, στις οποίες το Ριζοσπαστικό Κόμμα ήρθε πρώτο, ο Φερντινάρ Σαριέ τον διόρισε Υπουργό Εσωτερικών. Ως υπουργός αντιμετώπισε με σκληρά μέτρα τις απεργίες που ακολούθησαν την καταστροφή (μεταλλευτικό δυστύχημα) του Κουριέρ το 1906, προκαλώντας αντιπαράθεση με τον Ζαν Ζωρές. Μετά την παραίτηση του Σαριέ, ο Κλεμανσώ έγινε πρωθυπουργός της Γαλλίας. Παραιτήθηκε το 1909, ύστερα από μια διαμάχη για την κρίση του Μαρόκου. Τη θέση του ανέλαβε ο Αριστίντ Μπριάν. Ακολούθησε μια περιοδεία στο εξωτερικό. Το 1913 ίδρυσε την εφημερίδα L'Homme libre («ο Ελεύθερος Άνθρωπος»), μέσα από την οποία καταδίκαζε τον αντιμιλιταρισμό των σοσιαλιστών. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, η εφημερίδα ήταν από τις πρώτες που λογοκρίθηκαν, και έτσι ο Κλεμανσώ άλλαξε το όνομά της σε L'Homme enchaîné («Ο Αλυσοδεμένος Άνθρωπος»).

Ο Κλεμανσώ ανέλαβε πρωθυπουργός της Γαλλίας το Νοέμβριο του 1917, σε μια κρίσιμη φάση του πολέμου. Η πρώτη του πράξη ήταν ν΄ αποπέμψει τον Μωρίς Σαράιγ από το Μακεδονικό Μέτωπο (επειδή συνδεόταν με τους πολιτικούς Ζοζέφ Καγιό και Λουί Μαλβί, οι οποίοι κατηγορούνταν για προδοσία).[9][10] Το 1918, συμφώνησε ότι η Γαλλία έπρεπε να υιοθετήσει τα Δεκατέσσερα σημεία του Γούντροου Ουίλσον, καθώς ένα από αυτά ήταν η επιστροφή της Αλσατίας-Λωρραίνης στη Γαλλία, αλλά από την άλλη δεν συμφωνούσε με κάποια άλλα, όπως την ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών. Μετά τη γερμανική εαρινή επίθεση και την αντεπίθεση των συμμάχων, ήταν πλέον φανερό ότι η Γερμανία δεν μπορούσε να νικήσει. Στις 11 Νοεμβρίου 1918 υπογράφηκε ανακωχή.

Στις 3 Ιανουαρίου του 1919, η ελληνική κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου αποδέχεται πρόταση του Γάλλου πρωθυπουργού Κλεμανσώ να σταλούν ελληνικές δυνάμεις στη Ρωσία, στο πλαίσιο της επέμβασης των συμμάχων της Αντάντ εναντίον του Κόκκινου Στρατού. Στις 19 Φεβρουαρίου 1919, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Ειρήνης του Παρισιού, ο αναρχικός Εμίλ Κοτάν επιχείρησε να δολοφονήσει τον Κλεμανσώ, πυροβολώντας το αυτοκίνητό του 7 φορές. Μία σφαίρα πέτυχε τον Κλεμανσώ ανάμεσα στα πλευρά, χωρίς όμως να τραυματίσει ζωτικά όργανα.[11] Στις 28 Ιουνίου 1919 υπογράφηκε η Συνθήκη των Βερσαλλιών.

Ο Ζωρζ Κλεμανσώ, ύστερα από έκκληση του φίλου του Ζωρζ Μαντέλ, ήταν υποψήφιος για πρόεδρος της Γαλλίας το 1920. Όμως η ρεπουπλικανική κομματική διοίκηση επέλεξε τον Πολ Ντεσανέλ, με 408 έναντι 389 ψήφων του Κλεμανσώ. Έτσι, ο Κλεμανσώ δεν ήθελε να είναι υποψήφιος στην Εθνοσυνέλευση, καθώς ήθελε να εκλεγεί σχεδόν παμψηφεί. Μόνο τότε υποστήριξε, θα μπορούσε να διαπραγματευθεί με αυτοπεποίθηση με τους Συμμάχους.[12] Στη συνέχεια αποσύρθηκε από την πολιτική.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Σιώτος, Γιάννης (8 Νοεμβρίου 2023). «Συγκρίσεις πολέμων». Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2024. 
  2. Roland, Etienne; Etienne, Francoise (2003). «Ο Κλεμανσό, η Ελλάδα και η ελληνική αρχαιολογία». Αρχαιολογία: 26-31. https://www.politeianet.gr/magazines/-periodika-archaiologia-teuchos-87-iounios-2003-36055. 
  3. Χουρμούζη, Λένα. «Πόλεμοι με σύμβαση έργου». BBC. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2024. 
  4. «Ζορζ Κλεμανσό». Το Βήμα. 24 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2024. 
  5. David Watson, Georges Clemenceau: A Political Biography (1976) σσ. 16-22.
  6. Watson (1976), σσ. 23-32.
  7. Milza, Pierre, L'année terrible - La Commune (mars-juin 1871)
  8. «Portail - Musée Clemenceau». Musée Clemenceau (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018. 
  9. Doughty 2005, σελ. 403
  10. Palmer 1998, σελ. 157
  11. Margaret MacMillan, Paris 1919: Six Months that Changed the World, Random House: New York, (2003) 150
  12. Watson, σελ. 386.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]