Ζυγός (όρος)

Από τον Μεσαίωνα έως πρόσφατα, ένα μεγάλο τμήμα της οροσειράς που διασχίζει τα ανατολικά εδάφη της περιοχής του Μετσόβου, καταγράφεται σε διάφορες γραπτές πηγές με το ορονύμιο Ζυγός. Αυτή η ονομασία προέρχεται από το τοπωνύμιο Ζυγός ή ʤugu στο τοπικό βλάχικο ιδίωμα, με το οποίο οι κάτοικοι της περιοχής προσδιορίζουν συγκεκριμένο αυχένα της ίδιας κορυφογραμμής λόγω του ότι χρησιμοποιούνταν ως ορεινό πέρασμα.

Επί αιώνες αποτελούσε το υψηλότερο σημείο του βασικότερου άξονα επικοινωνίας μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας. Η διαχρονική σπουδαιότητα αυτής της ράχης για τις χερσαίες επικοινωνίες του παρελθόντος, οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι ταξιδιώτες το χειμώνα αλλά και η ομορφιά της αποτέλεσε αιτία πολλαπλών και εκτενών αναφορών από την αρχαιότητα έως τα νεώτερα χρόνια.

Ο περιηγητής Λήκ (Leake) θεωρεί τον Ζυγό ως το πιο αξιόλογο βουνό στην Ελλάδα και το σημείο όπου πηγάζουν τα μεγαλύτερα ποτάμια της. Ο ζωγράφος E. Lear, αναφέρει ότι είναι ο «γονιός» των σπουδαιότερων ποταμών της Ελλάδος, ρυθμίζει την επικοινωνία μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας, ενώ είναι εξίσου φημισμένος για τις διασυνδέσεις, τη γεωγραφική και πολιτική θέση, αλλά και για την γραφικότητά του.

Το πέρασμα του Ζυγού. Έγχρωμη λιθογραφία - Dupré L. 1825

Πηγές

• Σωκράτους, Εκκλησιαστική Ιστορία, Migne PG, τόμ. 67, στ. 710, 756
• Δ. Σοφιανός, «Αcta Stagorum, Tα υπέρ της Θεσσαλικής επισκοπής Σταγών παλαιά βυζαντινά έγγραφα (των ετών 1163, 1336 και 1393)», Τρικαλινά 13 (1993), σελ. 27-54.
• W. M. Leake, Travels in northern Greece, Α.Μ.Ηakkert-Publisher, (φωτογραφική ανατύπωση Amsterdam 1967), Vol. 1, σ. 411-416, Vol. 4, σελ. 261.
• F.C.H.L. Pouqueville, Voyage de la Grèce, Vol 4, shez firmin Didot Père et Fils, Paris 1826, σελ. 320-323.
• Ε. Lear, Journals of a landscape painter in Albania, R .Bentley, London, 1843, σελ. 382.
• Α. Philippson, Thessalien und Epirus, Reisenund foschungen im nördlichen Griechenland, W.H. Kühl, Berlin 1897, σ. 172-190,
• Κ. Στεργιόπουλος, Αι δίοδοι της Πίνδου κατά τους προϊστορικούς χρόνους, στον τόμο αφιέρωμα εις Κ. Άμαντον, Αθήναι 1940, σελ. 290,
• Ν. Κοσμάς, «Οι δίοδοι της Πίνδου», ΗΕ 4 (1955), σελ. 14-20,
• Δ. Ευαγγελίδης, «Από την παλαιά ιστορία της Ηπείρου», Ηπειρωτική Ζωή 3(1946), σελ. 15-18.
• Dupré L. 1825, Voayage à Athènes et à Constantinople, Paris