Ζοακίμ Τσισάνο
.jpg)
Ο Ζοακίμ Τσισάνο (Joaquim Alberto Chissano) είναι πολιτικός από τη Μοζαμβίκη. Υπήρξε ο δεύτερος Πρόεδρος της αφρικανικής χώρας. Υπηρέτησε στο αξίωμα από τις 6 Νοεμβρίου του 1986 ως τις 2 Φεβρουαρίου του 2005. Μετά την παραίτησή του από την προεδρία ηγήθηκε διπλωματικών πρωτοβουλιών και συνεργάστηκε με τα Ηνωμένα Έθνη. Είναι πρόεδρος του Ιδρύματος που φέρει το όνομά του και του Φόρουμ των πρώην Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Αφρικής.[8]
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1939 στο μικρό απομονωμένο χωριό Μαλεχίτσε, στην επαρχία Τσιμπούτο. Υπήρξε ο πρώτος μαύρος μαθητής που παρακολούθησε το μόνο Λύκειο στην τότε πορτογαλική αποικία. Στο Λύκειο Σαλαζάρ έγινε και μέλος της Αφρικανικής Μαθητικής Οργάνωσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (NESAM). Στη συνέχεια σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας. Η αντιστασιακή του δράση τον ανάγκασε να διακόψει τις σπουδές του και να καταφύγει αρχικά στη Γαλλία και έπειτα στην Τανζανία.
Αντίσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Τσισάνο έγινε μέλος του κινήματος Frelimo στο Παρίσι, τη δεκαετία του ' 60. Το εν λόγω κίνημα είχε στόχο την απελευθέρωση της Μοζαμβίκης. Γενικά, τήρησε μετριοπαθή και διπλωματική στάση, εργαζόμενος για τη συμφιλίωση των ριζοσπαστικών με τις μετριοπαθείς μαρξιστικές ομάδες του κινήματος.
Στη συνέχεια πολέμησε στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας της χώρας του ενάντια στους Πορτογάλους αποικιοκράτες και στο απολυταρχικό καθεστώς του Estado Novo. Ο πόλεμος απέκτησε σύντομα πολλά μέτωπα. Τελικά, η Μοζαμβίκη έγινε ανεξάρτητη το 1975, έπειτα από τον απελευθερωτικό αγώνα και την Επανάσταση των Γαριφάλων στην Πορτογαλία. Την εποχή εκείνη ο Τσισάνο είχε φθάσει στο βαθμό του Ταγματάρχη.
Διορίστηκε από το νέο Πρόεδρο, Σαμόρα Ματσέλ στο αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών. Σε αυτή τη θέση υπηρέτησε επί έντεκα συνεχή έτη.
Προεδρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1986 έπειτα από τον τραγικό θάνατο του Προέδρου Ματσέλ σε συντριβή του αεροσκάφους του στα ορεινά της Νοτίου Αφρικής ο Τσισάνο έγινε Πρόεδρος.
Ακολούθησε ο Εμφύλιος Πόλεμος, που είχε αποτέλεσμα οι αντάρτες του Renamo να μεταβληθούν σε πολιτικό κόμμα. Κέρδισε τις προεδρικές εκλογές το 1994 και ξανά το 1999. Στη δεύτερη εκλογική νίκη, αντιμετώπισε με επιτυχία τον πρώην ηγέτη των ανταρτών, Αφόνσο Ντλακάμα με ποσοστό 52,3% έναντι 47,7%. Από τον Ιούλιο του 2003 ως τον Ιούλιο του 2004 είχε την προεδρία της Αφρικανικής Ένωσης.
Παραίτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Τσισάνο επέλεξε να μην κατέλθει ως υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2004, παρότι το Σύνταγμα της χώρας του τού επέτρεπε να διεκδικήσει και νέα θητεία. Στη θέση του, το Frelimo επέλεξε τον Αρμάντο Γκεμπούζα για υποψήφιο. Ο νέος υποψήφιος κέρδισε τον Ντλακάμα με ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές. Ο Τσισάνο αποχώρησε από την προεδρία με τη λήξη της θητείας του, το Φεβρουάριο του 2005.
Τα επόμενα χρόνια ο Μοζαμβικανός πολιτικός άσκησε με επιτυχία διπλωματική δραστηριότητα. Ορίστηκε μεσολαβητής από τον ΟΗΕ για τη βόρεια Ουγκάντα και το νότιο Σουδάν, το Δεκέμβριο του 2006.
Στη διάρκεια τελετής για τα 68α γενεθλιά του, στις 22 Οκτωβρίου του 2007 ο πρώην Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, ανακοίνωσε τη βράβευση του Τσισάνο μετο πρώτο βραβείο (αξίας 5 εκατομμυρίων αμερικανικών δολαρίων) του Ιδρύματος Μο Ιμπραχίμ. Το βραβείο του απονεμήθηκε για την επιτυχημένη διοίκησή του στη χώρα του.[9] Το ίδρυμα σκοπεύει να απονέμει το βραβείο κάθε χρόνο.[10]
Ο Τσισάνο είναι επίσης μέλος της Λέσχης της Μαδρίτης, που αποτελεί ανεξάρτητη οργάνωση με σκοπό την ενδυνάμωση της δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο και έχει μέλη 66 συνολικά πρώην αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.[11]
Νιιμπίνε Τσισάνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο μεγαλύτερος γιος του, Νιιμπίνε Τσισάνο (1970 - 19 Νοεμβρίου 2007), φερόταν αναμεμειγμένος σε δύο υποθέσεις φόνου στη χώρα του, μεταξύ των οποίων και στη δολοφονία του δημοσιογράφου Κάρλος Καρντόζο.[12]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) SNAC. w6dj937v. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Felix S. Bethke: «Database of Cabinet Politics in Sub-Sahara Africa» (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2022.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 www
.ordens .presidencia .pt?idc=154&list=1. - ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 www
.ordens .presidencia .pt?idc=154. - ↑ «Boletim da República» (Πορτογαλικά) Imprensa Nacional de Moçambique. Μαπούτο.
- ↑ archive
.gazettes .africa /archive /mz /1985 /mz-government-gazette-series-i-supplement-no-2-dated-1985-06-17-no-24 .pdf. - ↑ Προφίλ του Τσισάνο από το BBC News .
- ↑ Joaquim Chissano wins the largest prize in the world
- ↑ «Mozambique ex-leader wins prize». BBC News. 22-10-2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7056159.stm. Ανακτήθηκε στις 22-10-2007.
- ↑ Ιστότοπος της Λέσχης της Μαδρίτης
- ↑ Soares, Claire (23-10-2007). «Joaquim Chissano: Democrat among the despots». The Independent. http://www.independent.co.uk/news/world/africa/joaquim-chissano-democrat-among-the-despots-397608.html. Ανακτήθηκε στις 23-1-2013.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Audio: Chissano discusses the need for debt relief 4 Μαρτίου 2000.
- Joaquim Chissano: Democrat among the despots.
|