Ευγένιος (γραμματικός)
Ευγένιος | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | ποιητής |
Ο Ευγένιος ο γραμματικός[1] ή Ευγένιος της Αυγουστόπολης[2] ήταν Έλληνας γραμματικός και ποιητής που καταγόταν την Αυγουστόπολη της «Παρωρείου Φρυγίας» ή αλλιώς «Πισιδικής Φρυγίας».Σημ. 1.[›]
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πατέρας του αναφέρεται ο Τρόφιμος και είχε ζήσει την περίοδο που αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν ο Αναστάσιος, στις αρχές του 6ου αιώνα.[2] Οι μόνες πληροφορίες αναφορικά με το έργο του, προέρχονται κυρίως από το λεξικό της Σούδας. Δίδαξε στην Κωνσταντινούπολη και έτυχε μεγάλης αναγνώρισης σε προχωρημένη ηλικία.[3] Το όνομά του αναφέρεται στο έργο του Στέφανου του Βυζάντιου "Εθνικά" και στο λήμμα "Ανακτόριον".[4] Έγραψε κωλομετρίεςΣημ. 2.[›] για δεκαπέντε θεατρικά έργα του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Ήταν ο πρώτος που αναφέρθηκε στην εισαγωγή του "παιωνικού" και το "παλιμβάκχειου" ποιητικού μέτρου στη ιστορία της μουσικής κατά την βυζαντινή περίοδο, όπως επίσης σε αυτόν αποδίδεται η αφορά στο γένος των Τημενιδών και των ονομασιών των ιερών του θεού Διόνυσου, ως "Διονύσιον" και των ιερών του Ασκληπιού, ως "Ασκληπιείον". Ο Ευγένιος ήταν ο πρώτος που δημιούργησε λεξικό όπου οι λέξεις ήταν ταξινομημένες κατά αλφαβητική σειρά, και μάλιστα ανέφερε με λεπτομέρεια το λόγο χρήσης των τονισμών, όπως των τόνων και των πνευμάτων για κάθε λέξη. Επίσης αναφέρθηκε για το πότε γίνεται η χρήση των "-εία" και "-ία" στα ουσιαστικά της ελληνικής γλώσσας. Αναφέρεται ότι έγραψε ποιήματα σε μέτρο τρίμετρο ιαμβικό.[3] Το όνομά του αναφέρεται ως "Ευγένιος Αυγουστοπόλεως της εν Φρυγία" στους συντελεστές του εγκυκλοπαιδικού λεξικού της Σούδας, παρόλο που το συγκεκριμένο έργο γράφτηκε τον 10ο αιώνα, δηλαδή αρκετούς αιώνες αργότερα από την εποχή που έζησε ο Ευγένιος.[5]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ^ Σημ. 1.: : Η θέση της Αυγουστόπολης ως τόπου καταγωγής του Ευγένιου δεν είναι γνωστή και όταν γίνεται αναφορά στη πόλη, γίνεται παραπομπή στο λεξικό της Σούδας και στο λήμμα του Βυζαντινού γραμματικού.[1][3] Αναφέρεται όμως η επισκοπή της Αυγουστόπολης, η οποία αναφέρεται ως επισκοπή του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως από τον 5ο έως τον 8ο αιώνα,[6][7] και έπειτα ως τιμητική έδρα επισκόπου της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας από τον 15ο έως τον 20ο αιώνα με έδρα το σημερινό Σουχούτ της επαρχίας Αφιόν Καραχισάρ, στη θέση που στην αρχαιότητα ήταν η αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή πόλη Σύνναδα.[8][9] Η τοποθέτηση επισκόπου στην πόλη αυτή κατά την περίοδο του πρώιμου Βυζαντίου, καταδεικνύει την σημαντικότητά της. Επίσκοποι από την πόλη αυτή που αναφέρεται ότι συμμετείχαν σε οικουμενικές συνόδους, ήταν ο Ιωάννης κατά την σύνοδο της Εφέσου το 431 και ο Κωνσταντίνος κατά την σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως το 871.[7] Η θέση της πόλης σύμφωνα με τους μελετητές πρέπει να ήταν στο οροπέδιο του ποταμού Κάυστρου μεταξύ της Εφέσου και των Σάρδεων, διακρίνοντάς την από άλλα δύο ομώνυμα τοπωνύμια ανατολικότερα, της Αυγουστόπολης της Παλαιστίνης και της Αυγουστόπολης της Κιλικίας.[3][8]
- ^ Σημ. 2.: Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από την σύνθεση των λέξεων "κώλον", δηλαδή κολόνα ή καλύτερα στήλη, και του "ποιητικού μέτρου". Ουσιαστικά πρόκειται για την διάταξη ενός λυρικού κειμένου, όπως ήταν μια αρχαία τραγωδία, σε στίχους, δηλαδή σε κωλοειδής στοίχιση.[10]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 (Γαλλικά) Antoine Augustin Bruzen de la Martinière, Le grand dictionnaire géographique et critique, Τόμος 1ος, 1737, σελ. 692, Ανακτήθηκε 24 Αυγούστου 2012
- ↑ 2,0 2,1 (Γαλλικά) Maximilian-Samson-Friedrich Schöll, Histoire de la littérature grecque profane, depuis son origine jusqu'à la prise de Constantinople par les Turcs, suivie d'un précis de l'histoire de la transplantation de la littérature grecque en Occident, Τόμος 6ος, εκδ. Gide fils, 1824, Ανακτήθηκε 24 Αυγούστου 2012
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 (Αγγλικά) Ιστοσ. Suda on line, Eugenios, Eugenius, [Απόσπασμα της Σούδας στα ελληνικά και τα αγγλικά], Ανακτήθηκε 24 Αυγούστου 2012
- ↑ (Αγγλικά) Charles Knight, Biography: or, Third division of "The English encyclopedia", τόμος Ε', εκδ. Bradbury, Evans & Co., 1867, σ. 685, Ανακτήθηκε 24 Αυγούστου 2012
- ↑ Σουίδα, [Ψηφιοθήκη ΑΠΘ-Συλλογή Ιστορικής Βιβλιοθήκης Αργυρούπολης], εκδ. n ædibus Aldi και Andreæ Socer, 1514
- ↑ (Λατινικά) Michel Le Quien, Oriens christianus: in quatuor patriarchatus digestus : quo exhibentur ecclesiae, patriarchae caeterique praesules totius orientis, Παρίσι: Imprimerie Royale, 1740, στήλες 845-846
- ↑ 7,0 7,1 (Γαλλικά) Antoine-Augustin Bruzen de La Martinière, Le Grand Dictionnaire géographique historique et critique, [Βιβλίο], Les libraires associés, 1768, σελ. 536, Ανακτήθηκε 24 Αυγούστου 2012
- ↑ 8,0 8,1 (Αγγλικά) The Catholic Encyclopedia: Augustopolis, Νέα Υόρκη: Robert Appleton Company, 1907, Αναδημ. New Advent, Ανακτήθηκε 26 Αυγούστου 2012
- ↑ (Αγγλικά) Augustopolitanus in Phrygia, Ιστοσ. Catholic Hierarchy, Ανακτήθηκε 26 Αυγούστου 2012
- ↑ (Γαλλικά) Joseph Planche,L. A. Vendel-Heyl,Alexandre Pillon, Dictionnaire grec-français: composé sur le Thesaurus Linguæ Græcæ de Henri Estienne, Le Normant, 1843, σελ. 734, Ανακτήθηκε 24 Αυγούστου 2012