Εξοχή Αχαΐας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για την παλαιότερη ονομασία "Αράχωβα", δείτε Αράχωβα (αποσαφήνιση).

Συντεταγμένες: 38°02′55″N 22°19′12″E / 38.04861°N 22.32000°E / 38.04861; 22.32000

Εξοχή
Εξοχή is located in Greece
Εξοχή
Εξοχή
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΑιγιαλείας
Δημοτική ΕνότηταΑιγείρας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο1.100
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΑράχωβα ή Ράχωβα[1]
δεδομένα

Η Εξοχή (πρώην Αράχωβα και Ράχωβα[2]) είναι ορεινό χωριό του δήμου Αιγιαλείας στην Αχαΐα της Πελοποννήσου. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ανέρχεται στους 34 κατοίκους[3].

Γενικά και ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Εξοχή είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.100 μέτρων στις πλαγιές της κορυφής Μαρμάρι των Αροανίων, ανατολικά της Πάτρας[2]. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν γνωστή ως Αράχωβα ή Ράχωβα και στα τέλη του 18ου αιώνα ήταν διαιρεμένη σε δύο συνοικίες (άνω και κάτω), οι οποίες χωρίζονταν από ένα μικρό ποτάμι. Λόγω της μορφολογίας του εδάφους, η πλειοψηφία των κατοίκων ασχολείτο διαχρονικά κυρίως με την κτηνοτροφία[4].

Γύρω στο 1830 αναφέρεται ότι στο χωριό υπήρχαν αλληλοδιδακτικό σχολείο και ελληνική σχολή που λειτουργούσαν με πρωτοβουλία[5] του ντόπιου ευεργέτη Ανδρούτσου Σπανού[6]. Το 1853 η Εξοχή αναφέρεται στον δεύτερο τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή ως χωριό του δήμου Φελλόης όπου κατοικούσαν 563 άτομα, κατανεμημένα σε 116 οικογένειες[7].

Σταδιακά αρκετοί κτηνοτρόφοι της Αράχωβας που περνούσαν τους χειμερινούς μήνες κοντά στη Ακράτα, εγκαταστάθηκαν εν τέλει μόνιμα σε χωριά όπως η Άμπελος[8], ο Ριζόμυλος, το Βέλο Κορινθίας κ.ά[4]. Στη διάρκεια της Κατοχής, οι γερμανικές δυνάμεις εκτέλεσαν στην Εξοχή τέσσερις κατοίκους των Αμπελόκηπων[9]. Το 1940 το όνομα του οικισμού τροποποιήθηκε σε Αράχοβα Φελλόης, ενώ το 1955 έλαβε τη σημερινή του ονομασία[2]. Εκκλησιαστικά, η Εξοχή υπάγεται στη μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας και η ενοριακή εκκλησία της είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο[10]. Ακόμη, στο χωριό υπάρχουν οι ναοί της Κοίμησης της Θεοτόκου, των Ταξιαρχών, του Αγίου Αθανασίου, το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία κ.ά[11].

Διοικητικά αναγνωρίστηκε το 1912 ως έδρα κοινότητας της επαρχίας Καλαβρύτων και το 1944 περιήλθε στην επαρχία Αιγιαλείας[4], όπου παρέμεινε μέχρι το 1997. Έπειτα ανήκε στον δήμο Αιγείρας[2], ενώ από το 2011 υπάγεται στη δημοτική ενότητας Αιγείρας του δήμου Αιγιαλείας.

Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Εξοχή γεννήθηκαν ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Δοσίθεος Β΄[2][12] (1641-1707), ο γεωγράφος Εμμανουήλ Σκαρπέτης[13] (18ος αιώνας), ο τοπικός ευεργέτης Ανδρούτσος Σπανός (δολοφονήθηκε το 1830)[6] και ο Ελληνοαμερικανός ζωγράφος Τζορτζ Κόνσταντ[2][14] (1892-1978).

Απογραφές πληθυσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογραφή 1879 1896 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 701[4] 573[4] 791[2] 793[2] 84[2] 55[2] 11[2] 60[2] 80[2] 92[15] 34[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Πανδέκτης: Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Αράχοβα - Εξοχή. pandektis.ekt.gr
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α΄ τόμος, σελ. 222-223.
  3. ↑ 3,0 3,1 ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Γεωργίου Αγγ. Κανελλοπούλου, Ιστορία και λαογραφία των χωριών και οικισμών της περιοχής Ανατολικής Αιγιαλείας-Καλαβρύτων. Ήτοι των περιλαμβανομένων στον χώρο των τέως δήμων Αιγείρας, Ακράτας, Κραθίδος, Νωνάκριδος και Φελλόης, Αθήνα 1981, σελ. 573-574.
  5. ↑ Ανδρέας Μουγγολιάς, Το Α΄ Γυμνάσιον εν Πάτραις, ιστορική και εκπαιδευτική διαδρομή, Εκτυπωτική Αττικής, Πάτρα 2001. ISBN 960-91579-0-4
  6. ↑ 6,0 6,1 Κανελλοπούλου, 1981, σελ. 579-580.
  7. ↑ Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά. ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 203.
  8. ↑ Περικλής Α. Τρακαδάς, Περικαλλής Αχαϊκή Γη. Οδοιπορικό, Έκδοση Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2010, σελ. 224. ISBN 978-960-93-2120-4
  9. ↑ Κανελλοπούλου, 1981, σελ. 607.
  10. ↑ «ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΙΓΕΙΡΑΣ». imkalaig.gr. Ιερά Μητρόπολις Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2020. 
  11. ↑ Κανελλοπούλου, 1981, σελ. 578-579.
  12. ↑ Πηνελόπη Στάθη, Χρύσανθος Νοταράς, Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Πρόδρομος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ΑΠΘ-Διδακτορική Διατριβή, Αθήνα 1995, σελ. 3.
  13. ↑ Κανελλοπούλου, 1981, σελ. 577-578.
  14. ↑ «Κόνσταντ Τζορτζ, "Ο τοίχος της ζωής"». reekstatemuseum.com. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2020. 
  15. ↑ «Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991». statistics.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
  • Περικλής Α. Τρακαδάς, Περικαλλής Αχαϊκή Γη. Οδοιπορικό, Έκδοση Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2010. ISBN 978-960-93-2120-4.
π • σ • ε Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Αιγείρας
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εξοχή_Αχαΐας&oldid=9773102"