Ελληνική απογραφή 1828
| Το όλον των κατοίκων Πόρου | ||
| Ψυχαί εις ανδρόγυνα | 1708 | |
| εις τέκνα αρσενικά | 1030 | |
| εις τέκνα θηλυκά | 799 | |
| εις υπηρέτας | 58 | |
| εις υπηρέτριας | 44 | |
| 3639 | ||
| Το όλον των παροίκων Πόρου | ||
| Ψυχαί εις ανδρόγυνα | 1879 | |
| εις τέκνα αρσενικά | 936 | |
| εις τέκνα θηλυκά | 930 | |
| εις υπηρέτας | 45 | |
| εις υπηρέτριας | 35 | |
| 3735 | ||
| Σύνολο κατοίκων και παροίκων επτά χιλιάδες τριακόσιοι εβδομήντα τέσσαρες (7374) | ||
| 15 εκκλησίες, 16 ιερείς | ||
| -Από την απογραφή του Πόρου, 1828[1][2] | ||
Η Ελληνική απογραφή του 1828 ήταν η πρώτη απογραφή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, της Ελληνικής Πολιτείας με Κυβερνήτη τον Ιωάννη Καποδίστρια που διενεργήθηκε από την Κυβέρνηση Καποδίστρια[3] και εκτίμησε τους κατοίκους του νεοσυσταθέντος κράτους σε 753.400, ενώ έγινε επίσης και εκτίμηση του πληθυσμού κατά το 1821 σε 938.765 κατοίκους.
Διοργάνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην πρώτη αυτή απογραφή γινόταν και καταγραφή του θρησκεύματος[4] για να ξεχωριστεί ο ελληνικός από τον τουρκικό πληθυσμό. Γινόταν επίσης απογραφή του αριθμού οικογενειών και του φύλου των απογραφομένων.
Αναφέρεται ότι ο Καποδίστριας είχε ζητήσει τη σύνταξη πινάκων με τις εξής πληροφορίες[5]: αριθμό κατοίκων, το θρήσκευμα των απογραφομένων (Χριστιανοί και Τούρκοι), τους κατόχους κτημάτων, όσους καλλιεργούσαν εθνικές γαίες, το επάγγελμα, τον αριθμό και την αξία των πρώην τουρκικών κτημάτων, τον αριθμό των σχολείων, τον αριθμό μαθητών / διδασκάλων των σχολείων, τον αριθμό των Εκκλησιών και μοναστηριών.
Πιθανότατα η απογραφή άρχισε το Μάρτιο του 1828[6] ενώ αποτελέσματά της στάλθηκαν στην κυβέρνηση το 1828 και το 1829. Χαρακτηριστικά ο ίδιος ο Καποδίστριας αναφέρει τον Ιούλιο του 1831 στο γράμμα του προς τον στρατηγό Σνάιντερ (Schneider) της Εκστρατείας του Μωριά που του ζήτησε πληροφορίες για τον πληθυσμό της Πελοποννήσου ότι έλαβε ικανοποιητικές πληροφορίες από 9 μόνο από τις 27 επαρχίες, ενώ από 15 επαρχίες έλαβε μόνο τον αριθμό οικογενειών (και εκτίμησε τον πληθυσμό με 4 και 1/3 κατοίκων ανά οικογένεια), ενώ για άλλες περιοχές δεν έλαβε καμιά πληροφορία και τον πληθυσμό τους εκτίμησε η επιτροπή επί των στατιστικών[7][8].
Ενώ αναλυτικά στοιχεία για την απογραφή δεν είναι ευρέως γνωστά, έχουν περάσει στην ιστορία χωριών ή πόλεων οι απογραφείς, όπως για παράδειγμα ο τότε συμβολαιογράφος Τριπόλεως Ρήγας Παλαμήδης[6] και ο Κωνσταντίνος Καλαµαριώτης Δημογέροντας στο Μπαλιάγα (σημερινή Άμμο Μεσσηνίας)[9].
Αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η απογραφή αυτή βρήκε πληθυσμό 753.400 κατοίκων στην Ελλάδα,[11] η οποία τότε αποτελείτο από την Πελοπόννησο και μερικά νησιά (Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1828).
Μέσω της απογραφής του 1828 έγινε εκτίμηση του πληθυσμού κατά το 1821 (ή όπως αναφερόταν: «εξακριβώθη αναδρομικώς ο πληθυσμός κατά το 1821»[12]) σε 938.765 κατοίκους.
Η απογραφή αυτή δε δημοσιεύθηκε επίσημα, συνεπώς τα στοιχεία που υπάρχουν για αυτή είναι περιορισμένα. Κάποια συγκεντρωτικά στοιχεία υπάρχουν σε επίσημη έκδοση του υπουργείου Εσωτερικών του 1867 που υπογράφεται από τον τμηματάρχη Μανσόλα[10], αλλά και σε γραπτές επικοινωνίες του Κυβερνήτη Καποδίστρια που αναφέρονται σε αυτήν.
Για την ακρίβεια των στοιχείων του 1828, χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ενώ στον πίνακα που εμφανίζεται από τον Μανσόλα[10] η Πελοπόννησος φαίνεται να έχει 400.000 κατοίκους, η αλληλογραφία του Καποδίστρια αναφέρει 308.805 κατοίκους και η Επιστημονική επιτροπή της Γαλλικής Αποστολής στο Μωριά μέτρησε 336.366 κατοίκους (όλα αναφερόμενα στο ίδιο σύγγραμμα). Επισημαίνεται ότι το σύνολο του πληθυσμού που δείχνει ο πίνακας αυτός για τη χώρα (753.400) αναφέρεται από όλες τις μετέπειτα επίσημες κρατικές εκδόσεις στις οποίες δημοσιεύονται απογραφές μέχρι και σήμερα.
Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια από τις χρήσεις ήταν από τον Καποδίστρια σε αλληλογραφία του προς τις Ευρωπαϊκές δυνάμεις για τον καθορισμό των ελληνικών συνόρων[13]. Σημαντικό στοιχείο σήμερα είναι και η αναφορά των ονομάτων των χωριών στα οποία έγινε η απογραφή.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Απογραφικά στοιχεία Τροιζηνίας». Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ Rev. Rufus Anderson (1830). «Observations upon the Peloponnesus and Greek islands made in 1829». Boston. σελ. 148. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Απογραφές. Ερευνητικό πρόγραμμα E-Demography» (PDF). Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών 18 Μαρτίου 2001» (PDF). Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος. 2001. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Ιωάννης Καποδίστριας, Δημόσια Διοίκηση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ 6,0 6,1 «Μεσαιωνική Τριπολιτσά». Πολιτιστικό Πρόγραμμα, 4ο Ενιαίο Λύκειο Τρίπολης, Α΄Τάξη - Τμήμα 3, Υπεύθυνοι Καθηγητές: Παναγιώτης Βέμμος - Αικατερίνη Τατούλη. 2004–2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ Στην παρούσα αναφορά υπάρχει μετάφραση του γράμματος του Καποδίστρια Αλέξανδρος Μανσόλας, τμηματάρχης της Δημόσιας Οικονομίας εν τω Υπουργείω Εσωτερικών (1867). «Πολιτειογραφικαί πληροφορίαι περί Ελλάδος». Αθήνα, Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 4. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ Στην παρούσα αναφορά υπάρχει η πρωτότυπη αναφορά της επιστολής του Καποδίστρια Bory de Saint-Vincent (1834). «Expedition scientifique de Moree: Section des Sciences physiques, Tome 2, 1ere Partie: Geographie». F. G. Levrault. σελ. 58. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ Σύλλογος Άμμου Μεσσηνίας, Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΜΜΟ (ΜΠΑΛΙΑΓΑ)
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Αλέξανδρος Μανσόλας, τμηματάρχης της Δημόσιας Οικονομίας εν τω Υπουργείω Εσωτερικών (1867). «Πολιτειογραφικαί πληροφορίαι περί Ελλάδος». Αθήνα, Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 2. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Στατιστική Επετηρίδα της Ελλάδος 2008» (PDF). Ελληνική Στατιστική Αρχή. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Λήμμα «απογραφή»». Εγκυκλοπαδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη. Εκδοτικός οίκος Ελευθερουδάκης. 1927, σσ. 295.
- ↑ Τάκης Κατσιμάρδος (31 Μαρτίου 2001). «Η πρώτη απογραφή του 1828 και οι 753.400 ελεύθεροι Ελληνες». εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2011.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μιχαήλ Γ. Σχινά, «Αναπλήρωμα. Εκ των Πράξεων του εν Πόρω Συνεδρίου» στο: Επιστολαί Ι. Α. Καποδίστρια, Κυβερνήτου της Ελλάδος: Διπλωματικαί, διοικητικαί και ιδιωτικαί, γραφείσαι από 8 Απριλίου 1827 μέχρις 26 Σεπτεμβρίου 1831, συλλεγείσαι μεν και καταταχθείσαι φροντίσι των Αδελφών αυτού, εκδοθείσαι δε παρά Ε. Α. Βετάν, ενός των γραμματέων του Κυβερνήτου. Ελληνιστί δε εκδίδονται δαπάναις Π. Δ. Στεφανίτση Λευκαδίου, Ιατρού, μεταφρασθείσαι εκ του Γαλλικού παρά Μιχαήλ Γ. Σχινά, Τόμος Δ΄, Εκ της Τυπογραφίας Γ. Χαρτοφύλακος, Αθήνησιν 1843, σελ. 331-426. [αναφέρονται αποτελέσματα της απογραφής του 1828]
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μιχ. Χουλιαράκη, Γεωγραφική Διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος 1821-1971, τ. Α', Μέρ. Ι, Αθήνα 1972.
| |||||||||||
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |