Ορτοκίδες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Δυναστεία των Ορτοκιδών)
Τμήμα των τειχών του Ντιγιαρμπακίρ

Οι Ορτοκίδες ή Αρτουκίδες ήταν τουρκομανική δυναστεία που κυβέρνησε την Ανατολική Ανατολία, Βόρεια Συρία και Βόρειο Ιράκ κατά τον 11ο και τον 12ο αιώνα μ.Χ.

Οι Ορτοκίδες κυβέρνησαν την περιφέρεια του Ντιγιαρμπακίρ στη νοτιοανατολική Ανατολία μέσω δύο κλάδων: των Χισν Καϋφά-Αμίτ και των Μαρντίν-Μαγιαφαρικίν. Ο πρώτος ηγέτης τους, Ορτούκ ιμπν Εκσέμπ, αναφέρεται ότι πήρε μέρος σε εκστρατεία του Βυζαντίου κατά των Νορμανδών. Λίγα χρόνια αργότερα πολέμησε για λογαριασμό του Σελτζούκου σουλτάνου Μαλίκ Σαχ Α΄ και του αδελφού του Τουτούς, παίρνοντας για τις υπηρεσίες του ως αντάλλαγμα την Παλαιστίνη (1086). Ο διάδοχός του Μουγίν αντ-Ντιν Σοκμέν, μετά την κατάκτηση της Παλαιστίνης από τους Φατιμίδες της Αιγύπτου γύρισε στο Ντιγιαρμπακίρ και ανέλαβε τη διοίκηση της εκεί περιοχής.

Στη μεγαλύτερη ακμή τους οι Ορτοκίδες έφτασαν μέχρι τη Μεσοποταμία, επεκτεινόμενοι βορειοανατολικά κατά μήκος της ανατολικής όχθης του Ευφράτη στην περιοχή της Άμιδας (1113). Η ανάμιξή τους σε πολέμους με τους Σταυροφόρους και οι βλέψεις του Σαλαντίν στην περιοχή επέφεραν την παρακμή τους, υποτάσσοντάς τους στον μεγάλο Κούρδο πολέμαρχο και τους διαδόχους του Αγιουβίδες τη δεκαετία του 1180.

Κατόπιν αυτού, οι Ορτοκίδες εξακολούθησαν να ηγεμονεύουν στο Ντιγιαρμπακίρ, ως υποτελείς όμως των Σελτζούκων του Ικονίου και των Χωρεσμίων Τούρκων. Το 1232 ο κλάδος των Χισν Καϋφά-Αμίτ διαλύθηκε από τους Σελτζούκους ενώ ο κλάδος των Μαρντίν-Μαγιαφαρικίν διατηρήθηκε ως υποτελής στους Μογγόλους έως το 1408, οπότε και διαλύθηκε από την τουρκομανική ομοσπονδία των Καρά Κογιουνλού.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]