Δικηροτρίκηρα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα Δικηροτρίκηρα αποτελούν χριστιανικά εκκλησιαστικά σκεύη που χρησιμοποιούνται στη λειτουργική. Αποτελούν σύνθετη λέξη από το δίκηρο και το τρίκηρο ή δικήριο και τρικήριο, που με τη σειρά τους προέρχονται από τον αριθμό των κεριών που φέρουν αυτά, "δύο+κεριά" και "τρία+κεριά" αντίστοιχα. Ο σχηματισμός των δυο κεριών συμβολίζει τη δυαδική φύση του Ιησού Χριστού, την ανθρώπινη και την θεϊκή. Ο σχηματισμός με τα τρία κεριά αφορά τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας, δηλαδή τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Αμφότερα τα σκευή πιστοποιούν τα επικυρωμένα από οικουμενικές συνόδους δόγματα της Χριστιανικής Εκκλησίας αφενός για τον Θεάνθρωπο ιδρυτή της αφετέρου για τις υποστάσεις της θεότητας.

Τα δικηροτρίκηρα είναι οι βάσεις, πάνω στις οποίες στερεώνονται τα κεριά με τα οποία ο επίσκοπος ευλογεί (σφραγίζει) το λαό κατά την αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιστάμενος στο ανώτερο σημείο του σολέα, προ της Ωραίας Πύλης, όπου κρατώντας δια μεν της δεξιάς το τρικήριο, δια δε της αριστεράς το δικήριο υψώνει ευλαβώς αυτά, μετά το προτελευταίο Τρισάγιο ύμνο (Άγιος, άγιος, άγιος ο Θεός...), λέγοντας την ακόλουθη ευχή - παράκληση:

"Κύριε, Κύριε επίβλεψον εξ ουρανού και ίδε
και επισκεψαι την άμπελον ταύτην (=το εκκλησίασμα)
και κατάρτισαι αυτήν, ην εφύτευσεν η δεξιά Σου.

Τελειώνοντας την ευχή διασταυρώνει δις χιαστί τα δικηροτρίκηρα ευλογώντας έτσι το εκκλησίασμα.

  • Στη Ρωσική Εκκλησία ο επίσκοπος κρατά μόνο το δικήριο, δια της δεξιάς, ενώ δια της αριστεράς τον σταυρό.
  • Επίσης στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ο Αυτοκράτορας αμέσως μετά την είσοδό του στην εκκλησία (ναό) σφράγιζε με δικηροτρίκηρα το εκκλησίασμα.
  • Σημειώνεται ότι χρήση δικηριτρίκηρων γίνεται μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Τα δύο κεριά συμβολίζουν τις δύο φύσεις του Χριστού (Θεάνθρωπος) και τα τρία κεριά τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας.