Δασοψάλτης
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Δασοψάλτης | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Στεφανοδασοψάλτης (Dendoica coronata)
| ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
|
Δασοψάλτης, ο (αγγλ. wood warbler, γαλλ. figuier) (Ζωολ.)· κοινή ονομασία διαφόρων γενών και ειδών Στρουθιόμορφων Πτηνών της οικογένειας Parulidae. Ζουν στην αμερικάνικη ήπειρο από την Αλάσκα μέχρι την Παταγονία· στην Ευρώπη έρχονται ως παραπλανημένοι επισκέπτες.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα 113 είδη της οικογένειας είναι μικρά, δραστήρια πουλιά που συνήθως απαντούν σε δασώδεις περιοχές, βάλτους, καθώς και σε ξερούς θαμνότοπους. Τα περισσότερα έχουν λαμπρά χρώματα, τουλάχιστον κατά την αναπαραγωγική περίοδο, όλα έχουν κοντές φτερούγες και μικρά λεπτά ράμφη και το κελάηδημά τους είναι μάλλον μονότονο, σαν βόμβος.
Συνήθειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τυπικά, οι δασοψάλτες τρέφονται με έντομα που βρίσκουν στα φυλλώματα.
Η φωλιά τους συνήθως είναι ένα απλό κοίλωμα σ' έναν θάμνο ή σ' ένα δένδρο ενώ μερικά είδη φτιάχνουν μια θολωτή φωλιά κοντά ή πάνω στο έδαφος και εναποθέτουν 2 έως 5 (σπανιότερα 6) αβγά, ομοιόχρωμα ή κηλιδωτά.
Πραγματοποιούν μεγάλες εποχικές μεταναστεύσεις.Τα είδη που φωλιάζουν στη Β. Αμερική ξεχειμωνιάζουν σε τροπικά κλίματα της Ν. Αμερικής.
Γένη και Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κυριότεροι δασοψάλτες που έχουν παρατηρηθεί και στην Ευρώπη είναι οι εξής:
- ποταμοδασοψάλτης (είδος Seirus noveboracensis) μοιάζει με τσίχλα και έχει μήκος 12.5 εκ.. Η ουρά του είναι κοντή. Έχει χαρακτηριστικό κίτρινο "φρύδι" και κιτρινωπό, ραβδοτό το κάτω μέρος του σώματος. Τρέχει δίπλα στις όχθες και, όταν στέκεται, κουνάει συνεχώς το σώμα και το κεφάλι του (Β. Αμερική).
- κιτρινόλαιμος δασοψάλτης (είδος Geothlypis trichas) έχει μήκος 12.5 εκ.. Η ουρά του είναι ανασηκωμένη. Το αρσενικό είναι πρασινοκάστανο πάνω, πυρρόξανθο στα πλάγια και άσπρο στην κοιλιά. Ο λαιμός είναι κίτρινος και έχει μια μαύρη "μάσκα" πάνω από το μέτωπο. Ζει σε βάλτους και υγρούς θάμνους από την Αλάσκα ώς το Μεξικό,
- μοναχοδασοψάλτης (είδος Willsonia pusilla) μήκους 11.5 εκ., πράσινος στη ράχη και κίτρινος στη κοιλιά.Το αρσενικό έχει μαύρο κάλυμμα με κίτρινο περίγυρο στο στέμμα. Το θηλυκό έχει κίτρινο "φρύδι"(Β. Αμερική).
- κουκουλοδασοψάλτης (είδος Willsonia citrina) είναι πολύ κίτρινος από κάτω. Την άνοιξη έχει κίτρινο πρόσωπο που περιβάλλεται από μαύρη καλύπτρα (Β. Αμερική).
- αμερικάνικος κοκκινούρης (είδος Setophaga ruticilla) έχει μήκος 13.5 εκ.. Το αρσενικό μαύρο με πορτοκαλιές κηλίδες στις φτερούγες και στην ουρά και άσπρη κοιλιά. Το θηλυκό είναι πρασινοκάστανο πάνω και άσπρο κάτω, με κίτρινες κηλίδες στις φτερούγες και στην ουρά. Η ουρά τους κινείτε διαρκώς, σαν βεντάλια (Βόρεια και Κεντρική Αμερική από τον Καναδά ώς τον Ισημερινό).
- κιτρινοδασοψάλτης (είδος Dendroica petechia) έχει μήκος 12.5 εκ.. Είναι κίτρινος με πρασινωπό το πάνω μέρος. Το στήθος στο αρσενικό φέρει κοκκινοκάστανες ραβδώσεις (Αλάσκα ως τις Δυτικές Ινδίες και το Περού, νησιά Γκαλάπαγκος). Μερικές φορές ονομάζεται εσφαλμένα "άγριο καναρίνι".Το γένος Dendroica είναι μεγαλύτερο και περιλαμβάνει 27 είδη,τα περισσότερα από τα οποία έχουν χρωματικές αντιθέσεις.Μερικές φορές αυτό το γένος συγχωνεύεται στο γένος Vermivora (βλ. 11).
- στεφανοδασοψάλτης (είδος Dendroica coronata) έχει μήκος 14 εκ.. Έχει κίτρινο ουροπύγιο, κιτρινές κηλίδες στο στέμμα και στο μπροστινό χείλος των φτερών. Το αρσενικό έχει το καλοκαίρι μπλε-γκρι το πάνω μέρος με ανεστραμμένο "U" στο λευκό στήθος και πλευρά. Τον χειμώνα είναι καστανό όπως και το θηλυκό.Φέρει λεύκη κηλίδα στα πλάγια της ουράς (Β. Αμερική ως το Μεξικό).
- ραβδοδασοψάλτης (είδος Dendroica striata) έχει μήκος 13 εκ.. Το αρσενικό με γαμήλιο φτέρωμα φέρει ασπρόμαυρες ραβδώσεις στις φτερούγες, είναι μαύρο στο πάνω μέρος του κεφαλιού και λευκό στα πλάγια. Το ¨μουστάκι" είναι μαύρο. Το αρσενικό με χειμερινό φτέρωμα και το θηλυκό είναι στη ράχη πράσινα με μαύρες ραβδώσεις και κίτρινα με σκοτεινές ραβδώσεις στην κοιλιά. Οι φτερούγες έχουν δύο λευκές ραβδώσεις (Β. Αμερική).
- πρασινοδασοψάλτης (είδος Dendroica virens) έχει μήκος 12.5 εκ.. Το αρσενικό έχει κίτρινο πρόσωπο με μαύρο λάρυγγα και πράσινο το στέμμα και το πάνω μέρος του σώματος. Από κάτω είναι άσπρο, με μαύρες ραβδώσεις στα πλευρά και 2 λευκές ραβδώσεις στις φτερούγες (Β. Αμερική).
- γαλαζοδασοψάλτης (είδος Dendroica americana) έχει μήκος 11.5 εκ.. Στη ράχη είναι μπλε, με πράσινη κηλίδα μπροστά, κίτρινο τράχηλο και στήθος, 2 λευκές ραβδώσεις στις φτερούγες. Το αρσενικό φέρει ξανθόχρωμη λωρίδα στο μπροστινό μέρος του στήθους (Β., Κ. και Ν. Αμερική ως την Ουρουγουάη).
- λευκοφρύδης δασοψάλτης (είδος Vermivora peregrina) το μήκος του φτάνει τα 12 εκ.. Το αρσενικο το καλοκαίρι έχει γκρι- μπλε κεφάλι, πράσινη ράχη, λευκό "φρύδι" και κίτρινη κοιλιά. Το φθινόπωρο και τα δύο φύλα είναι πράσινα πάνω και κίτρινο "φρύδι". Τα πόδια είναι σκοτεινόχρωμα (Β. Αμερική).
- ασπρόμαυρος δασοψάλτης (είδος Mniotilta varia) έχει ασπρόμαυρες ραβδώσεις. Το θηλυκό είναι πιο ανοιχτόχρωμο κάτω. Σκαρφαλώνει στους κορμούς των δένδρων (Β. Αμερική).
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, εκδ. 2006, τόμος 16, λήμμα «Δασοψάλτης»