Δέσπω Μπότση
Η Δέσπω Μπότση ήταν Σουλιώτισσα που έμεινε στην ιστορία για την αντίστασή της στα στρατεύματα του Αλή Πασά και τον ηρωικό της θάνατο -μαζί με τα γυναικόπαιδα που είχε υπό την προστασία της- στον πύργο του Δημουλά, στο χωριό Ρηνιάσα (σημ. Ριζά) του Ζαλόγγου, στις 25 Δεκεμβρίου του 1803.[1]
Δημοτική ποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ηρωισμός της Δέσπως Μπότση έχει απαθανατιστεί στο παρακάτω γνωστό δημοτικό τραγούδι:
- Αχός βαρύς ακούεται, πολλά τουφέκια πέφτουν.
- Μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι;
- Ουδέ σε γάμο ρίχνονται ουδέ σε χαροκόπι.
- H Δέσπω κάνει πόλεμο με νύφες και μ' αγγόνια.
- Αρβανιτιά την πλάκωσε στου Δημουλά τον πύργο:
- "Γιώργαινα, ρίξε τ’ άρματα, δεν είναι εδώ τo Σούλι.
- Eδώ είσαι σκλάβα του πασά, σκλάβα των Αρβανίτων".
- "Το Σούλι κι αν προσκύνησε, κι αν τούρκεψεν η Κιάφα,
- η Δέσπω αφέντες Λιάπηδες δεν έκαμε, δεν κάνει".
- Δαυλί στο χέρι άρπαξε, κόρες και νύφες κράζει:
- "Σκλάβες Τούρκων μη ζήσωμε, παιδιά μαζί μου ελάτε".
- Kαι τα φυσέκια ανάψανε, κι όλοι φωτιά γενήκαν.
Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Δέσπω (Δέσποινα) Μπότση καταγόταν από τη σουλιώτικη οικογένεια των Σεχαίων. Αδέλφια της ήταν ο Γιαννάκης, ο Γεώργιος και ο Δημήτριος Σέχος ή Καραμέτσης.[2] Ήταν γυναίκα του Σουλιώτη οπλαρχηγού Γιωργάκη Μπότση.
Δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ευρύτερη οικογένεια του Γιωργάκη Μπότση είχε εγκατασταθεί στο σχεδόν παραλιακό χωριό Ρηνιάσα ήδη από το 1802, φόρου υποτελείς στον Αλή Πασά, όπου ζούσαν πλέον από τη γεωργία. Όταν όμως ξέσπασε το κυνηγητό των Σουλιωτών από τον Αλή Πασά, αμέσως μετά την απόφαση των πρώτων να εγκαταλείψουν το Σούλι και να το παραδώσουν στον πασά των Ιωαννίνων τον Δεκέμβριο του 1803, μια ομάδα από 500 περίπου Τουρκαλβανούς στρατιώτες πέρασε από τη Ρηνιάσα και επιτέθηκε στις εκεί εγκατεστημένες οικογένειες.
Η Δέσπω Μπότση, αρχηγός της οικογένειας μετά τον θάνατο του συζύγου της, για να αποφύγει τους στρατιώτες και να σώσει την οικογένειά της, κλείστηκε στο κάστρο της περιοχής, το Κάστρο της Ρηνιάσας (γνωστότερο με το όνομα «Πύργος του Δημουλά»,[εκκρεμεί παραπομπή] [2] σήμερα αναφέρεται και ως «Κάστρο της Δέσπως») μαζί με όλες τις νύφες και τα εγγόνια της. Από εκεί, πολέμησε γενναία εναντίον των στρατιωτών, αρνούμενη να παραδοθεί. Όταν τέλειωσαν τα βόλια των όπλων, έβαλε φωτιά στον πύργο και κάηκε μαζί με την οικογένειά της.[3][4]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ 2,0 2,1 Αλιμπέρτη, Σωτηρία Ι. (1933). ΑΙ ΗΡΩΪΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ. ΑΘΗΝΑΙ: ΤΥΠΟΙΣ ΣΤΕΦ. Ν ΤΑΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ. σελ. 121.
- ↑ Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 62-65.
- ↑ Βασιλείου, Σωκράτης (2005). Γυναίκες Ηπειρώτισσες. Αθήνα: Κέντρο Έρευνας Θεμάτων Ισότητας.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Π. Σ. Πομόνης, Ι. Σ. Μπετρόπουλος, επιμ. (1908). Ιστορία του Σουλίου, ή, ηρωικοί πόλεμοι των Σουλιωτών και Σουλιωτιδών. Κωνσταντινούπολη: Τύποις Αριστόβουλου και Αναστασιάδου. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2011.