Γερλήδες
Επί Τουρκοκρατίας λέγονταν Γερλήδες (από την τουρκική λέξη yer = γη) οι ντόπιοι κάτοικοι μιας περιοχής[1]. Ειδικότερα, όμως, αποκαλούνταν με αυτό το όνομα οι γενίτσαροι Κρήτες (τουρκ. yerli yeniceri)[2].
Οι Γερλήδες αποτελούσαν ένα τάγμα (ορντά) που συγκροτούνταν από 28 λόχους (οτζάκια), δηλαδή συνολικά από 2.500 άνδρες. Ο αρχηγός τους λεγόταν Γερλή Αγάς ή Γερλήαγας. Έδρα των Γερλήδων ήταν το Ηράκλειο[3]. Εξάλλου, σε μια έκθεση του 1783 αναφέρεται ότι στα Χανιά υπηρετούσαν 1200 γερλήδες και 1150 στρατιώτες του πεζικού.[4]
Ο Γερλή Αγάς ήταν την εποχή εκείνη αντίστοιχος με τον στρατιωτικό διοικητή περιφέρειας. Φαίνεται, μάλιστα, να λογιζόταν ένα από τα πλέον σημαίνοντα πρόσωπα της Κρήτης που όταν συνέβαινε κάτι συνέρχονταν σε σύσκεψη, όπως τούτο φανερώνει σχετικό ποίημα κάποιου Παύλου Πρεσβυτέρου από τις Αρχάνες:
και κράζι εκί τον χασεκί καδί τσιόλους τζι αγάδες
Γερλή Αγά και τον Μουφτή και νάδυο ουλεμάδες...."
Από τη δράση των διαφόρων Γερλη-αγάδων γνωστότερη είναι η εκστρατεία του Γερλήαγα Ομέρ στα Σφακιά το 1821, κατά την οποία υπέστη μεγάλη καταστροφή η περιοχή της Αμπέλου. Γενικότερα, μαζί και με τους αυτοκρατορικούς γενίτσαρους, είχαν τη φήμη ότι δεν υπάκουαν σε κανένα νόμο και δεν ανέχονταν κανένα περιορισμό [5].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μέρος Β' - Οι Βούλγαροι εν Θράκη[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Λεξιλόγιο Τουρκοκρητικής Ελληνόγλωσσης Λογοτεχνίας, Σταύρος Γ. Πλανάκης
- ↑ Τσερεβελάκης, Γεώργιος Τ. «Τουρκοκρατία (1669-1898)». Ιστορία των Κρητικών Επαναστάσεων (Βενετοκρατία-Τουρκοκρατία). σελ. 30.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ P. De Bonneval-M. Dumas, 2000, σ. 35
- ↑ Ι.Δ. Μουρέλλος, 1950, σ. 353