Γ΄ Καρλικός Πόλεμος

Ο Γ΄ Καρλικός Πόλεμος ήταν ο τελευταίος από τους Καρλικούς Πολέμους, εμφύλιες διαμάχες που κυριάρχησαν στην εσωτερική πολιτική και στρατιωτική πραγματικότητα της Ισπανίας του 19ου αιώνα. Διαδραματίστηκε μεταξύ του 1872 και 1876 και επηρέασε κυρίως τις βασκικές επαρχίες, τη Ναβάρρα, την Καταλονία και την ορεινή Αραγόνα.

Η πορεία του πολέμου

Οι καρλιστές είχαν προσπαθήσει να πετύχουν την δημοκρατική του επικράτηση στα πλαίσια πλέον της Α΄ Ισπανικής Δημοκρατίας και υπό από τον προσωρινό μονάρχη, Αμεδαίου του Οίκου της Σαβοΐας. Ωστόσο, παρά την εκλογική υποστήριξη που έλαβαν, δεν κατάφεραν να σχηματίσουν ένα ισχυρό κόμμα. Ιδιαίτερα για τις συντηρητικές ελίτ ο καρλισμός παρέμενε μια χαμένη υπόθεση, αντίθετα με την θετική προοπτική του γιου της τέως βασίλισσας Ισαβέλλας, Αλφόνσου. Με αφορμή τη βία που ασκήθηκε εναντίον καρλιστών, παραιτήθηκαν και οδηγήθηκαν στην ένοπλη δράση. Ο καρλιστής διεκδικητής του θρόνου, Κάρολος Μαρία, μετά από μία αποτυχημένη προσπάθεια και μια προσωρινή συμφωνία με την ισπανική κυβέρνηση το 1872, κατάφερε τον επόμενο χρόνο να επιβληθεί στις δυσκολίες και να φτάσει στην κατάκτηση σημαντικού ποσοστού των βασκικών εδαφών. Εκεί εγκαθίδρυσε ένα τύποις καρλιστικό κράτος, με δικές του υπηρεσίες και στρατό αλλά δεν κατάφερε να επεκταθεί πέραν των παραδοσιακών του πυρήνων, ούτε και να κατακτήσει κάποια σημαντική πόλη. Αντίθετα, οι καρλιστές ηγέτες στην Καταλονία και την Αραγόνα ποτέ δεν προσπάθησαν να στήσουν κάποια συντονισμένη πολεμική προσπάθεια αλλά περιορίστηκαν σε λησταρχικές δραστηριότητες.

Με την ανασύσταση της Βουρβονικής Δυναστείας στο θρόνο της Ισπανίας στο πρόσωπο του Αλφόνσου ΙΒ΄, επετεύχθη και η ειρήνευση των υπό καρλιστικό έλεγχο περιοχών, με τον διεκδικητή Κάρολο να διαφεύγει στη Γαλλία.

Βιβλιογραφία

• Cantarino, Vicente (1999), Civilización y cultura de España. Τέταρτη έκδοση. Prentice-Hall, Upper Saddle River, Νιου Τζέρσεΐ
• Carr, Raymond (1982), Spain, 1808-1975, Oxford University Press, Οξφόρδη.