Βικιπαίδεια:Wikidata

Τα Wikidata είναι ένα εγχείρημα του Ιδρύματος Wikimedia για τη δημιουργία μιας ανοικτής και συνεργατικής βάσης δεδομένων. Στις αρχές του 2013 ενεργοποιήθηκε η δυνατότητα χρήσης τους από τις εκδόσεις της Wikipedia στις διάφορες γλώσσες, και σταδιακά χρησιμοποιούνται για άντληση και παρουσίαση περιεχομένου. Η πρώτη φάση αυτής της χρήσης αφορά τους διαγλωσσικούς συνδέσμους (interwiki), που θα μεταφερθούν από το εσωτερικό των λημμάτων, όπου υπήρχαν μέχρι σήμερα, στην κεντρική βάση δεδομένων των Wikidata, για λόγους ευκολότερης συντήρησης. Από τις 7 Μαρτίου 2013 τα interwiki των Wikidata εφαρμόζονται και στην ελληνόφωνη Βικιπαίδεια (όπως και σε όλες τις υπόλοιπες). Για παράδειγμα, οι σύνδεσμοι που βλέπετε στα αριστερά αυτής της σελίδας προέρχονται από τα Wikidata.

Μικρή εισαγωγή στα Wikidata

Τα λήμματα των Βικιπαιδειών (όχι ακόμη όλα, αλλά ένας μεγάλος αριθμός) έχουν το αντιστοιχό τους στα Wikidata. Αυτό το αντίστοιχο λέγεται αντικείμενο (item), αφορά το θέμα ενός λήμματος (π.χ. κάποιο πρόσωπο, πόλη, χώρα) και αναγνωρίζεται μοναδικά από έναν αριθμό, που γράφεται QXXX. Για παράδειγμα, για τον Ντάγκλας Άνταμς, το αντίστοιχο στα Wikidata είναι το Q42 (αντικείμενο 42). Το αντικείμενο για την Ελλάδα είναι το αμέσως προηγούμενο αντικείμενο, το Q41.

Κάθε αντικείμενο έχει τη δική του σελίδα, όπου αποθηκεύονται (ή πιο σωστά προβάλλονται, γιατί η αποθήκευση γίνεται σε βάση δεδομένων) οι πληροφορίες και τα interwiki για κάθε αντικείμενο. Στο Αντικείμενο για την Ελλάδα, όπως βλέπετε, υπάρχουν όχι μόνο οι διασύνδεσμοι interwiki, στην ενότητα "List of pages linked to this item" αλλά και άλλες πληροφορίες (στην ενότητα "Statements"), οι οποίες στο μέλλον θα χρησιμοποιούνται για να δημιουργούνται κουτιά πληροφοριών για χώρες, πρόσωπα, κλπ.

Οι σελίδες αυτές δεν είναι επεξεργάσιμες με ένα κεντρικό κουμπί "επεξεργασία" όπως τα λήμματα της Βικιπαίδειας. Μπορείτε μόνο να επεξεργαστείτε κάθε πεδίο τους (διαγλωσσικό σύνδεσμο, όνομα, περιγραφή...) ξεχωριστά.

Σήμερα τα Wikidata έχουν καταχωρημένα πάνω από 14 εκατομμύρια αντικείμενα από όλες τις Βικιπαίδειες, και η προσθήκη νέων συνεχίζεται καθημερινά, με αυτόματους και μη τρόπους.

Στο μέλλον, τα Wikidata θα προσφέρουν και άλλα είδη δεδομένων, όπως αυτές που συνήθως χρησιμοποιούνται στα κουτιά πληροφοριών (αυτή θα είναι η "Φάση 2" των Wikidata). Σε πρώτη φάση, το περιεχόμενο των Wikidata έχει αντληθεί από τις διάφορες εκδόσεις της Wikipedia. Η άδεια με την οποία διακινείται η πληροφορία που περιέχουν τα Wikidata είναι η CC-0 (κοινό κτήμα, με λίγα λόγια ελεύθερη χρήση από οποιονδήποτε, χωρίς όρους). Η "Φάση 3" των Wikidata αφορά τη δυνατότητα αυτόματης δημιουργίας λιστών, με βάση το περιεχόμενό τους.

Η ανάπτυξη των Wikidata έγινε με ευθύνη του Wikimedia Deutschland, του γερμανικού τοπικού παραρτήματος χρηστών Wikimedia.

Φάση 1: Διαγλωσσικοί σύνδεσμοι (interwiki)

Wikidata, φάση 1: Σύνδεσμοι προς όλες τις γλώσσες από ένα κεντρικό σημείο.

Το παλιό σύστημα: Κάθε Βικιπαίδεια είχε τα δικά της interwiki, που έδειχναν προς τις άλλες γλώσσες.

Ως γνωστόν τα interwiki ή διαγλωσσικοί σύνδεσμοι, υπάρχουν στα αριστερά των σελίδων και συνδέουν προς την ίδια σελίδα σε εκδόσεις της Wikipedia σε άλλες γλώσσες. Μέχρι σήμερα, οι σύνδεσμοι αυτοί περιέχονταν στο εσωτερικό των λημμάτων, στο κάτω μέρος του βικι-κώδικά τους.

Πλέον, κάθε σελίδα της Βικιπαίδειας που διαθέτει αντίστοιχο στα Wikidata χρησιμοποιεί τα interwiki που υπάρχουν εκεί για να δημιουργηθεί η λίστα των interwiki.

Τα "παραδοσιακά" interwiki στο εσωτερικό του λήμματος θα αφαιρεθούν σταδιακά, αλλά θα εξακολουθήσουν να αναγνωρίζονται ακόμα από το σύστημα.

Στις καταχωρήσεις των Wikidata, και άρα στην αυτόματη εμφάνιση των interwiki, θα συμπεριληφθούν και οι κατηγορίες και τα πρότυπα.

Διαχείριση των interwiki με τα Wikidata

Προσθήκη interwiki στα νέα λήμματα

• E1. Μόλις δημιούργησα το λήμμα με τίτλο Αυτό. Ξέρω ότι η Αγγλική/Γερμανική/Σουαχίλι Βικιπαίδεια έχει ήδη ένα λήμμα για το ίδιο αντικείμενο με τίτλο Dis. Τι κάνω;

  Πηγαίνετε στα Wikidata. '(μόλις μεταβείτε, σιγουρευτείτε ότι έχετε επιλέξει "Ελληνικά" ως γλώσσα, αριστερά από το όνομα χρήστη σας.') Στα αριστερά της σελίδας, έχετε την επιλογή "Item by sitelink".

  Κάντε κλικ στο "Item by sitelink".

  Στη σελίδα που θα ανοίξει, στο πεδίο "Site" συμπληρώστε το γλωσσικό κωδικό της ξενόγλωσσης Βικιπαίδειας (για παράδειγμα, de για τα Γερμανικά) και δίπλα τον τίτλο του ξενόγλωσσου λήμματος (Dis). Μετά πατήστε "Search".

  Αν το αντικείμενο υπάρχει ήδη, θα το δείτε στα αποτελέσματα της αναζήτησης. Πηγαίνετε στο κάτω μέρος του, κάντε κλικ στο "προσθήκη", συμπληρώστε, με τον ίδιο τρόπο όπως προηγουμένως, το γλωσσικό κώδικα των ελληνικών ("el") και τον τίτλο του λήμματος στην ελληνόφωνη Βικιπαίδεια. Μετά πατήστε "αποθήκευση". Όλα εντάξει! Μόλις προσθέσατε και το σύνδεσμο για την ελληνική έκδοση του λήμματος στο αντικείμενο των Wikidata.

  Συνιστάται έντονα: Μια που είστε στη σελίδα του αντικειμένου, συμπληρώστε και την περιγραφή του αντικειμένου στα ελληνικά, π.χ. "Βρετανός συγγραφέας" για τον Ντάγκλας Άνταμς.

  Αν το αντικείμενο δεν υπάρχει, δημιουργήστε το πατώντας στο "create an item", συμπληρώνοντας στο πεδίο Label το όνομά του ("Αυτό") και (συνίσταται έντονα) μια περιγραφή του αντικειμένου στο "description". Κατόπιν προσθέστε στο αντικείμενο interwiki με τη διαδικασία που περιγράψαμε παραπάνω.

Μετακινήσεις λημμάτων

• Ε2. Μόλις μετακίνησα ένα λήμμα από τον τίτλο Αυτό στον τίτλο Εκείνο, και τα interwiki εξαφανίστηκαν. Τι κάνω;

  Αν δεν έχει ήδη γίνει, τα interwiki θα ενημερωθούν αυτόματα, εντός δευτερολέπτων ή έστω λεπτών.

Λάθος interwiki

Ο σύνδεσμος για την επεξεργασία μιας σελίδας των Wikidata (με σήμα το μολύβι), στο τέλος της λίστας με τα interwiki.

• Ε3. Μόλις διαπίστωσα ότι το λήμμα Αυτό στην ελληνόφωνη ΒΠ εμφανίζει interwiki για το λάθος λήμμα Dat της Αγγλικής/Γερμανικής/Σουαχίλι εγκυκλοπαίδειας. Τι κάνω;

  Στο τέλος της λίστας των interwiki του λήμματος Αυτό θα δείτε ένα σύνδεσμο με σήμα ένα μολύβι και τίτλο "Επεξεργασία συνδέσμων", που σας μεταφέρει κατευθείαν στα Wikidata για να επεξεργαστείτε τη λίστα των interwiki. Κλικάρετέ τον. Θα βρεθείτε στο αντικείμενο των Wikidata για το Αυτό.

  Στην ενότητα "List of pages linked to this item" του αντικειμένου, βρείτε το Σουαχίλι σύνδεσμο Dat.

  Πατήστε "επεξεργασία" και μετά "αφαίρεση", ή συμπληρώστε το σωστό interwiki αν ξέρετε ποιο είναι.

  Επαναλάβετε για άλλα λάθος interwiki, αν υπάρχουν.

  Με τον τρόπο αυτό, διορθώνετε το interwiki όχι μόνο για την ελληνική έκδοση, αλλά και όλες τις υπόλοιπες (οι αλλαγές δηλαδή, εμφανίζονται σε όλες τις Βικιπαίδειες. Αυτό σημαίνει ευκολία, αλλά και ευθύνη).

  Αν δεν βλέπετε το σύνδεσμο με το μολύβι, τότε το αντικείμενο δεν έχει ακόμα προστεθεί στα Wikidata. Σε αυτή την περίπτωση επιστρέψτε στην Ερώτηση 1 και ακολουθήστε τις εκεί οδηγίες.

Επίμονη ασυμφωνία interwiki

• Ε5 Προσπάθησα να τα κάνω όλα αυτά, αλλά υπάρχουν συγκρούσεις interwiki με τις άλλες εκδόσεις. Τι κάνω;

  Απλά πηγαίνετε στη σελίδα συζήτησης αυτής της σελίδας και αναφέρετέ το. Αν χρειαστεί θα προωθηθεί στα Wikidata αν απαιτείται διαβικική συνεργασία.

  Βοήθεια μπορείτε να βρείτε επίσης στο irc κανάλι #wikimedia-wikidata.

Μετάβαση στο νέο σύστημα interwiki

Δεν χρειάζεται να αφιερώσετε χρόνο στη (χειροκίνητη) μαζική αφαίρεση των interwiki από τα λήμματα. Σε γενικές γραμμές αυτό θα γίνει με Bots (όπως το Addbot, Ειδικό:Συνεισφορές/Addbot), ωστόσο αν σας ευχαριστεί κάντε το, λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω. Προτιμότερο πάντως είναι να διαθέσετε τον ίδιο χρόνο για προσθήκη ετικετών και περιγραφών στα αντικείμενα των Wikidata.

Οι τοπικοί σύνδεσμοι interwiki μπορούν να αφαιρεθούν αν η τοπική λίστα και αυτή στα Wikidata είναι ίδιες. Επειδή η αφαίρεση των interwiki θα μπορούσε να δώσει την εικόνα βανδαλισμού στις Πρόσφατες Αλλαγές και γενικά σε όσους παρακολουθούν τις επεξεργασίες, παρακαλούμε πάντα κάνετε Σύνοψη επεξεργασίας, κατά προτίμηση συμπληρώνοντας στο πεδίο σύνοψης τον κώδικα «[[Βικιπαίδεια:Wikidata|]]» ή «αφαίρεση interwiki λόγω [[Βικιπαίδεια:Wikidata|]]» ή κάτι παρόμοιο.

Γενικά, είναι καλύτερο να αφαιρούνται τα interwiki από το εσωτερικό των λημμάτων αν το αντικείμενο υπάρχει στα Wikidata (αυτό μπορείτε να το καταλάβετε από το αν υπάρχει το εικονίδιο με το στυλό στο τέλος της λίστας των interwiki. Αυτό επειδή τα interwiki μέσα στα λήμματα θα υπερισχύουν αυτών στα Wikidata ακυρώνοντας τυχόν ενημερώσεις και αλλαγές τους εκεί. Συν το γεγονός ότι μειώνεται και το μέγεθος των λημμάτων χωρίς τα interwiki. Πάντως δεν πρέπει να αφαιρείτε τα interwiki αν δεν είστε 100% σίγουροι ότι υπάρχουν ήδη στα Wikidata. Μην αφαιρείτε τα πρότυπα για αξιόλογα και καλά λήμματα άλλων Βικιπαιδειών , π.χ. {{Link FA|bg}} {{Link GA|zh}} καθώς αυτή η πληροφορία δεν αποθηκεύεται (ακόμα) στα Wikidata.

Πώς ξέρω αν το λήμμα έχει αντικείμενο στα Wikidata;

• Ο βολικότερος τρόπος είναι από τις Προτιμήσεις σας να ενεργοποιήσετε στο Προτιμήσεις -> Πρόσθετα -> Περιβάλλον -> Εμφάνιση στοιχείων από το Wikidata, κάτω από τον τίτλο μιας σελίδας, που κάτω ακριβώς από τον τίτλο μιας σελίδας εμφανίζει έναν σύνδεσμο για τη σελίδα του αντικειμένου στα Wikidata. Πατώντας τον, μεταφέρεστε κατευθείαν εκεί.
• Μπορείτε επίσης να κατεβείτε στο τέλος της λίστας των interwiki του λήμματος που σας ενδιαφέρει: θα δείτε ένα σύνδεσμο με σήμα ένα μολύβι, που σας μεταφέρει κατευθείαν στα Wikidata για να επεξεργαστείτε τη λίστα των interwiki. Κλικάρετέ τον. Θα βρεθείτε στο αντικείμενο των Wikidata για το συγκεκριμένο λήμμα. Αν ο σύνδεσμος δεν υπάρχει, αυτό σημαίνει ότι το αντικείμενο είτε δεν υπάρχει στα Wikidata είτε δεν ειναι σωστά συσχετισμένο. Επιστρέψτε στα βήματα της Ερώτησης 1 παραπάνω.

Τα παλιά interwiki - επιλογή διαφοροποίησης

Τα "παραδοσιακά" interwiki στο εσωτερικό του λήμματος θα αφαιρεθούν σταδιακά, αλλά θα εξακολουθήσουν να αναγνωρίζονται ακόμα από το σύστημα:

• Αν το λήμμα είναι καταχωρημένο στα Wikidata, τότε θα προβάλλονται όλα τα interwiki που υπάρχουν εκεί, επιπλέον όποιων interwiki υπάρχουν μέσα στο κείμενο του λήμματος. Σε περίπτωση ασυμφωνίας, ή ηθελημένης διαφοροποίησης μεταξύ ενός τοπικού interwiki και του interwiki των Wikidata για κάποια γλώσσα, το τοπικό interwiki θα υπερισχύει και για τη συγκεκριμένη γλώσσα θα προβάλλεται αυτό. Για παράδειγμα, αν οι συντάκτες της ελληνόφωνης Βικιπαίδειας κρίνουν ότι το γερμανικό Interwiki στο λήμμα Αυτό πρέπει να συνδέει στο λήμμα Dis της γερμανικής Βικιπαίδειας και όχι στο Dat που το συνδέουν τα Wikidata, η συμπερίληψη ενός "παλιομοδίτικου" Interwiki [[de:Dis]] στη σελίδα, λύνει το ζήτημα.
• Αν το λήμμα δεν είναι καταχωρημένο ακόμα στα Wikidata, τότε θα προβάλλονται τα interwiki που υπάρχουν μέσα στο βικι-κείμενο, όπως πριν. Σε κάποιες περιπτώσεις, ίσως υπάρχει ένα αντικείμενο στα Wikidata που αντιστοιχεί με το λήμμα, αλλά δεν έχει συσχετιστεί ακόμα. Τέτοια προβλήματα θα λυθούν με συνηθισμένες διαδικασίες συντήρησης στα Wikidata.

Πλαίσια πληροφοριών (Φάση 2)

Σκοπός των Wikidata είναι να αποθηκεύουν πληροφορίες σε πολλές γλώσσες, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις Βικιπαίδειες, ιδιαίτερα σε κουτιά πληροφοριών (infoboxes). Η επιλογή για τη χρήση ή μη αυτών των πληροφοριών επαφίεται στις κοινότητες - ήδη το Mediawiki προσφέρει την επιλογή χρήσης δεδομένων από τα Wikidata για τη δημιουργία κουτιών πληροφοριών (δεδομένα όπως, για παράδειγμα, ο ατομικός αριθμός ενός χημικού στοιχείου, ή ο πληθυσμός μιας χώρας). Τα Wikidata υποστηρίζουν πλήρως την παράθεση πηγών για τα δεδομένα που προστίθενται. Πρόκειται για ένα μεγάλο στόχο, και η σχετική υποδομή είναι ακόμα υπό ανάπτυξη.

Το όραμα είναι να μπορούν στα λήμματα να ενσωματώνονται πληροφορίες και δεδομένα από το αντίστοιχό τους στα Wikidata χρησιμοποιώντας τη σύνταξη {{#property:}} όπως περιγράφεται στο meta:Wikidata/Notes/Inclusion syntax. Αυτός ο κώδικας θα προστίθεται χειροκίνητα στα λήμματα, μέσω προτύπων, ή και bot, σελίδα-στη-σελίδα, πάντως με τον παραδοσιακό τρόπο επεξεργασίας και όχι αυτόματα, όχι δηλαδή με τον τρόπο που προστίθενται τα interwiki από τα Wikidata.

Δείτε Βικιπαίδεια:Wikidata/Πρότυπα για την τρέχουσα κατάσταση και εξελίξεις.

Δείτε επίσης

• Βικιπαίδεια:Διαγλωσσικές συνδέσεις
• Wikidata

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Κύρια σελίδα των Wikidata
  • Συχνές ερωτήσεις στα Wikidata
  • Βοήθεια στα Wikidata
  • Καφέ των Wikidata, για συζητήσεις στα ελληνικά
  • Εισαγωγή στα Wikidata
• Wikidata στο meta
• #wikimedia-wikidata – IRC chat room αν χρειαστείτε άμεση βοήθεια