Ασκληπιός (τραγωδία)
Ο Ασκληπιός είναι η έκτη τραγωδία του Άγγελου Σικελιανού και η μοναδική που έμεινε ημιτελής. Γράφτηκε τμηματικά από το 1915 κι ως το τέλος της ζωής του ποιητή το 1951, ενώ εκδόθηκε το 1955.[1]
Περιεχόμενο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το περιεχόμενο της τραγωδίας μας μεταφέρει στην Ελλάδα της ύστερης αρχαιότητας, με φανερή ακόμη τη ρωμαϊκή επιρροή, και τα πρώτα βήματα του Χριστιανισμού, στον 4ο αιώνα μ.Χ. και παρακολουθεί τις προσπάθειες θεραπείας -με την προσφυγή του στον Ασκληπιό και το ιερό του στην Επίδαυρο- του ασθενή αθλητή Ηγεσία. Το σκηνικό του έργου (επιδαύρειο Ασκληπιείο και λατρεία θεοτήτων σχετιζόμενων με τη θεραπεία και την υγεία του ανθρώπου σε μια εποχή σταδιακής επικράτησης νέων –χριστιανικών- ιδεών) αποτυπώνει ξεκάθαρα την πρόθεση του Σικελιανού να μιλήσει για την εποχή σύγκρουσης δύο μεγάλων παραδόσεων (του ελληνικού και του χριστιανικού πνεύματος) και την –εντός κειμένου- τελική τους συμφιλίωση και σύνθεση, μέσα και από τη φιγούρα του Ηγεσία (ενός συμβόλου -με εύγλωττο όνομα για τον πολιτικό καιρό της τελευταίας επεξεργασίας του έργου- τόσο της έννοιας του λαού, όσο και του ποιητή), ο οποίος, κρατώντας μέσα του την αρχαία αγνότητα, ενστερνίζεται και τα χριστιανικά διδάγματα, προχωρώντας σε έναν συγκερασμό των δύο κοσμοθεωριών.[1]
Έτσι, η υγεία του Ηγεσία (ως λαού) επέρχεται μέσα από τις αλλαγές που ο ίδιος ο λαός έμπρακτα (στην καθημερινή ζωή) αποδέχεται κι εφαρμόζει με στόχο την πνευματική πρόοδό του, την αναγέννησή του εξερχόμενος από την παρακμή και την θεραπεία του από την νόσο. Ταυτόχρονα, η ψυχή του Ηγεσία-ποιητή θεραπεύεται από τα προσωπικά του πάθη και προβλήματα και βρίσκει την Υγεία (η αρχή της ίασης είναι φανερή κειμενικά ήδη από το τέλος του σωσμένου σ’ εμάς τμήματος της τραγωδίας), κάτι που αντανακλάται ευθέως στην κατάσταση (και την επιθυμία για θεραπεία) του ποιητή κατά την τελική περίοδο συγγραφής του έργου: ο Σικελιανός είναι άρρωστος και σταδιακά καθηλώνεται στο κρεβάτι από την ασθένειά του (το τέλος του δεν είναι μακριά). Επομένως, η λύτρωση της ψυχής του Ηγεσία θα σημάνει και τη λύτρωση για τον ποιητή, είναι η λύτρωση της ψυχής του. Η σύνδεση με την αρχαία τραγωδία είναι γι’ ακόμη μια φορά παρούσα, καθώς έχει προταθεί η ταύτιση του –προερχομένου από το Άργος- Ηγεσία με τον κατ’ εξοχήν «άρρωστο» απ’ το Άργος του αρχαίου δράματος, τον Ορέστη (πολλά μοτίβα, επίσης, και σημεία της σικελιανικής τραγωδίας -ιδίως τα σχετικά με τον Ηγεσία, την –απότοκο ψυχικής νόσου- ασθένεια και την δια του ύπνου και των ονείρων θεραπεία του- ανακαλούν με τρόπο υπαινικτικό από το αρχαίο δράμα αυτό που θα λέγαμε «αντιστοιχίες» τους και «πρότυπά» τους).[1]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Θεόδωρος Ξύδης, «Οι τραγωδίες του Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, τ. 90, τχ. 1056, 1η Ιουλίου 1971, σ. 852.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σικελιανός. Η συνάντηση των Δελφών (τριάντα χρόνια από τον θάνατό του), «Ευθύνη»/Κείμενα της Μεθορίου 7, Αθήνα 1982.
- Αντώνης Γλυτζουρής, «Παρακμή, μυστικισμός και οι νεκροφάνειες της ελληνικής ράτσας. Ο Ασκληπιός του Άγγελου Σικελιανού», Μυστικισμός και τέχνη. Από τον θεοσοφισμό του 1900 στη ‘νέα εποχή’: εξάρσεις και επιβιώσεις (7 & 8 Δεκεμβρίου 2007), Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας – Σχολή Μωραΐτη, Αθήνα 2010, σ. 119-142.
- Θεόδωρος Ξύδης, «Οι τραγωδίες του Σικελιανού», περ. Νέα Εστία, τ. 90, τχ. 1056, 1η Ιουλίου 1971, σ. 847-853. Αρχειοθετήθηκε 2015-04-07 στο Wayback Machine.
- Μαντώ Μαλάμου, Τα προσωπεία του Διονύσου. Η «Θυμέλη» του Άγγελου Σικελιανού και το αρχαίο δράμα, εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2014.