Αρίστη Ιωαννίνων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 39°56′4.142″N 20°40′19.495″E / 39.93448389°N 20.67208194°E / 39.93448389; 20.67208194

Αρίστη
Αρίστη is located in Greece
Αρίστη
Αρίστη
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΗπείρου
ΔήμοςΖαγορίου, Τοπική Κοινότητα Αρίστης
Γεωγραφία
ΝομόςΙωαννίνων
Υψόμετρο642 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος115
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΑρτσίστα[1]
Ταχ. κώδικας440 04
δεδομένα

Η Αρίστη είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων του δήμου Ζαγορίου, χτισμένη σε υψόμετρο 642 μέτρων[2] σε απόσταση 48 χλμ ΒΔ των Ιωαννίνων.[3] Η αρχική ονομασία του οικισμού ήταν Αρτσίστα ενώ το 1928 έλαβε τη σημερινή του ονομασία.[4] Ο πληθυσμός της Αρίστης σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 128 κάτοικοι ενώ παράλληλα, είναι χαρακτηρισμένη ως παραδοσιακός οικισμός.[2]

Γενικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μερική άποψη της Αρίστης.
Πανοραμική άποψη της Αρίστης

Η Αρίστη πιστεύεται προς δημιουργήθηκε ή, κατά άλλη εκδοχή, πως εμπλουτίστηκε πληθυσμιακά με κατοίκους από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Βόπατη και τον Άγιο Μηνά[5]. Κατά τον 19ο αιώνα παρατηρήθηκε ισχυρό μεταναστευτικό κύμα από την Αρίστη προς τη Σερβία[6]. Η Αρίστη, συγκαταλέγεται χρονικά στα πρώτα των Ζαγοροχωρίων που απέκτησαν σχολείο[7], το οποίο συντηρούσαν οικονομικά οι εισφορές της γειτονικής μονής Σπηλαιώτισσας[8]. Κατά την οθωμανική απογραφή του 1895, ο πληθυσμός της Αρίστης ανερχόταν σε 899 κατοίκους[9]. Κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας, ο οικισμός διέθετε ένα αρρεναγωγείο με 50 μαθητές και ένα παρθεναγωγείο με 40 μαθήτριες[10].

Σύμφωνα με τα στοιχεία της πρώτης απογραφής μετά την απελευθέρωση της Αρίστης, ο πληθυσμός του οικισμού ανερχόταν το 1913 σε 574 κατοίκους[11]. Στα πλαίσια του ελληνικού κράτους, ο οικισμός υπήχθη αρχικά στην επαρχία Δωδώνης ενώ το 1997, έπειτα από τις αλλαγές στην τοπική αυτοδιοίκηση στα πλαίσια του σχεδίου «Καποδίστριας», συμπεριλήφθηκε στο δήμο Κεντρικού Ζαγορίου[2]. Από την 1η Ιανουαρίου 2011, το χωριό υπάγεται στο δήμο Ζαγορίου.

Σε μικρή απόσταση από το χωριό, βρίσκονται ερείπια οικισμού - φρουρίου της βυζαντινής περιόδου καθώς και η ιερά μονή Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας, η ίδρυση της οποίας χρονολογείται γύρω στο 1579[8][12].

Επιφανείς κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Γιώργης Ζωίδης (1916 - 1999), συγγραφέας[13].
  • Ιωάννης Κόκκινος, τοπικός ευεργέτης[14].
  • Κωνσταντίνος Λούμας, τοπικός ευεργέτης[14]
  • Νικόλαος Μανδαλάκης, τοπικός ευεργέτης[15].
  • Ιωάννης Μιχαηλίδης, λόγιος[16].
  • Φαίδων Μουδόπουλος-Αθανασίου, διδάκτωρ αρχαιολογίας τοπίου[17].
  • Φώτης Πέτσας (1918 - 2004), αρχαιολόγος[2].
  • Γιάννης Σαραλής (1906 - 1985), εκπαιδευτικός και λογοτέχνης[18].

Απογραφές πληθυσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογραφή 1895 1913 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 899[9] 574[11] 458[2] 424[2] 438[2] 329[2] 204[2] 225[2] 174[2] 176[19] 128[20]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Ζερμαίν Αλεξάκη, Θοδωρής Αθανασιάδης, Ζήστε στα ομορφότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας, Ατραπός, β΄ έκδοση, Αθήνα 2003, σελ. 78.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α΄ τόμος, σελ. 98.
  3. ↑ «Ζαγοροχώρια: Δυτικό Ζαγόρι - Αρίστη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2014. 
  4. ↑ Πανδέκτης - Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών
  5. ↑ Ιωάννου Λαμπρίδου, Ζαγοριακά οις προσετέθησαν και τινά περί Ηπείρου, Εκ του Τυπογραφείου της Αυγής, Εν Αθήναις, 1870, σελ. 19 - 20.
  6. ↑ Λαμπρίδου, 1870, σελ. 20.
  7. ↑ Λαμπρίδου, 1870, σελ. 21.
  8. ↑ 8,0 8,1 Ιωάννου Λαμπρίδου, Περί των εν Ηπείρω αγαθοεργημάτων, Τύποις Γεωργίου Κιούση, Εν Αθήναις, 1880, τόμος Α', σελ. 58.
  9. ↑ 9,0 9,1 Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ 265.
  10. ↑ Γεωργίου Δημητρακοπούλου, Ζαγόριον - ήτοι εξιστόρησις των κατά το τμήμα της ευάνδρου Ηπείρου 46 χωρίων, Τύποις "Αυγής" Αδελφών Σακελλαρίδων, Εν Σουφλίω, 1909, σελ. 30.
  11. ↑ 11,0 11,1 Βασίλειον της Ελλάδος, Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913, σελ. 59.
  12. ↑ Φώτιος Μ. Πέτσας, Σελίδες από την Ιστορία των Ηπειρωτών από τους μυθικούς χρόνους ως τις μέρες μας, εκδόσεις ΙΜΙΑΧ, Ιωάννινα 1993, σελ. 141-144.
  13. ↑ «"Εφυγε" ο ιστορικός Γιώργης Ζωίδης». rizospastis.gr. Ριζοσπάστης. 10 Αυγούστου 1999. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2018. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Αλεξάκη - Αθανασιάδης, 2003, σελ. 80.
  15. ↑ Αλεξάκη - Αθανασιάδης, 2003, σελ. 79.
  16. ↑ Λαμπρίδου, 1870, σελ. 22.
  17. ↑ «Φαίδων Μουδόπουλος-Αθανασίου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2022. 
  18. ↑ «ΣΑΡΑΛΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (1906 - 1985)». izagori.gr. Ζαγόρι, Φύση και Πολιτισμός - Ψηφιακός Οδηγός. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2017. 
  19. ↑ Απογραφή 2001, σελ. 144.
  20. ↑ epirusonline: Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011 Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine..

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ζερμαίν Αλεξάκη - Θοδωρής Αθανασιάδης, Ζήστε στα ομορφότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας, Ατραπός, β΄ έκδοση, Αθήνα 2003.
  • Γεωργίου Δημητρακοπούλου, Ζαγόριον - ήτοι εξιστόρησις των κατά το τμήμα της ευάνδρου Ηπείρου 46 χωρίων, Τύποις "Αυγής" Αδελφών Σακελλαρίδων, Εν Σουφλίω, 1909.
  • Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008.
  • Ιωάννου Λαμπρίδου, Ζαγοριακά οις προσετέθησαν και τινά περί Ηπείρου, Εκ του Τυπογραφείου της Αυγής, Εν Αθήναις, 1870.
  • Ιωάννου Λαμπρίδου, Περί των εν Ηπείρω αγαθοεργημάτων, Τύποις Γεωργίου Κιούση, Εν Αθήναις, 1880.
  • Φώτιος Μ. Πέτσας, Σελίδες από την Ιστορία των Ηπειρωτών από τους μυθικούς χρόνους ως τις μέρες μας, εκδόσεις ΙΜΙΑΧ, Ιωάννινα 1993.
  • Μιχαήλ Σταματελάτος- Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012.
  • Βασίλειον της Ελλάδος, Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

π • σ • ε Ζαγοροχώρια
Ανατολικό Ζαγόρι
Κεντρικό Ζαγόρι
Δυτικό Ζαγόρι
Ιστορία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρίστη_Ιωαννίνων&oldid=10330359"