Αλογάκι της Σκύρου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλογάκι της Σκύρου

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Περισσοδάκτυλα (Perissodactyla)
Οικογένεια: Ιππίδαι (Equidae)
Γένος: Ίππος (Equus)
Σκυριανά άλογα στον νερόλακκο του οροπεδίου Άρι

Το αλογάκι της Σκύρου ή σκυριανό αλογάκι (επιστημονική ονομασία Equus Cabalus Skyriano) είναι μία ελληνική φυλή αλόγων.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αλογάκι της Σκύρου είναι μια ιδιαίτερα μικρόσωμη φυλή, θεωρείται μια από τις μικρότερες φυλές του κόσμου. Για αυτό το λόγο διεθνώς κατατάσσεται στα πόνι αν και τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά, εκτός του ύψους, είναι κοινά με εκείνα των αλόγων.

Σύμφωνα με το στάνταρ το ύψος στο ακρώμιο κυμαίνεται στους επιβήτορες από 102 εκατοστά μέχρι 122 εκ., με μέσο ύψος των υπάρχοντων καθαρόαιμων 109 εκ., ενώ στις φοράδες από 100 εκ. μέχρι 119 εκ., με μέσο ύψος 108 εκ..

Έχει μυώδες και συμπαγές σώμα, το κεφάλι είναι λεπτοκαμωμένο και καταλήγει σε λεπτά χείλη και Ρουθούνια. Τα μάτια είναι προεξέχοντα. Τα άκρα είναι ισχυρά με δυνατές και σχετικά ογκώδεις αρθρώσεις. Καταλήγουν σε σκληρές και σκουρόχρωμες οπλές. Έχει μυώδη, ευρύ και συμπαγή τράχηλο στον οποίο αναπτύσσεται μεγάλη σε έκταση χαίτη που καλύπτει όλη τη μία πλευρά του, στα υπερήλικα αρσενικά μπορεί να φτάσει σχεδόν μέχρι το έδαφος. Η χαίτη επεκτείνεται στο μέτωπο και μπορεί να φτάσει μέχρι τα μάτια. Τα αφτιά προεξέχουν και από τις δύο πλευρές της χαίτης και είναι έντονα όρθια. Η ουρά είναι πολύ φουντωτή και μακριά, φτάνοντας μέχρι τη μέση των μεταταρσίων, αλλά μπορεί να φτάσει σχεδόν μέχρι τις οπλές.

Οι χρωματισμοί του είναι ποικίλοι με επικρατέστερο τον ορφνό. Άλλοι χρωματισμοί είναι το φαιό, το ερυθρόφαιο και το ξανθό, σπανιότερα το ισαβέλειο και το υπομελανό. Η χαίτη συνήθως είναι πιο σκούρα από το υπόλοιπο τρίχωμα.

Ο χαρακτήρας του ζώου είναι ιδιαίτερα νευρικός, αλλά με τα άτομα που γνωρίζει και με τα παιδιά αναπτύσσει ιδιαίτερη σχέση και γίνεται ήρεμο.

Η αναπαραγωγική περίοδος πηγαίνει από την αρχή της άνοιξης μέχρι την αρχή του καλοκαιριού. Τα αρσενικά δημιουργούν χαρέμια με διάφορα θηλυκά με τα οποία έχουν την αναπαραγωγική αποκλειστικότητα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αγαλματίδιο στο αρχαιολογικό μουσείο της Σκύρου.

Το αλογάκι της Σκύρου είναι μία αρχαία φυλή αλόγων που στην αρχαιότητα ήταν διαδεδομένη σε όλο τον ελληνικό χώρο. Έχει κοινές ρίζες με το Άλογο της Πίνδου. Θεωρείται ότι είναι απόγονος των αλόγων που ο Αχιλλέας είχε μαζί του όταν πήγε στην Τροία. Είναι συνδεδεμένο με τα άλογα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι αυτής της φυλής τα άλογα που απεικονίζονται στη ζωφόρο του Παρθενώνα. Υποθέτεται ότι αυτά τα αλογάκια τα φέρανε στο νησί οι Αθηναίοι τον 5ο π.Χ. αιώνα.

Στα νεότερα χρόνια τα αλογάκια χρησιμοποιούνταν για αγροτικές εργασίες και αθλητικές-πολιτιστικές εκδηλώσεις. Από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάιο αφήνονται ελεύθερα στο βουνό Κόχυλα, στα νοτιοανατολικά του νησιού. Το καλοκαίρι επιστρέφουν στους ιδιοκτήτες τους λόγω έλλειψης τροφής και νερού, μέχρι τη δεκαετία του 70 και για να χρησιμοποιηθούν στις αγροτικές εργασίες. Αναπόσπαστο μέρος της παραδοσιακής πολιτιστικής ζωής της Σκύρου ήταν οι ιπποδρομίες που γίνονταν λίγο πριν επιστρέψουν τα αλογάκια ελεύθερα στο βουνό. Σε αυτές τις ιπποδρομίες γίνονταν αγώνες με 6 άλογα ο καθένας και οι αναβάτες τα κάθονταν πάνω τους χωρίς σέλα. Πρόκειται για μια παράδοση που δεν είναι γνωστό πότε ξεκίνησε αλλά σταμάτησε την δεκαετία του 60 μαζί με την ιππική έκθεση που γινόταν μετά από τους αγώνες.

Σημερινή κατάσταση και προστασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ουρά είναι πολύ φουντωτή και μακριά, φτάνοντας μέχρι τη μέση των μεταταρσίων, αλλά μπορεί να φτάσει σχεδόν μέχρι τις οπλές.

Σήμερα το Σκυριανό αλογάκι είναι μία από τις πιο σπάνιες φυλές αλόγων του κόσμου. Στις αρχές της δεκαετίας του 90 ήταν καταγεγραμμένα 220 καθαρόαιμα σε όλη την Ελλάδα, από τα οποία 120 βρίσκονταν στη Σκύρο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τα έχει περιλάβει ανάμεσα στις σπάνιες φυλές αγροτικών ζώων και χρηματοδοτεί τις πρωτοβουλίες που έχουν σκοπό την προστασία τους. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες υπάρχουν από τη Γεωπονική σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που τα εκτρέφει στο αγρόκτημα της σχολής, από την κυρία Σύλβια Δημητριάδη Steen με το σχέδιο SILVA στην Κέρκυρα, από το αγρόκτημα Αμφίκαια στην Αμφίκλεια Παρνασσού, από το κτήμα Ιππόλυτος στο Φαλάνη Λάρισας και από την Ένωση Mικρόσωμης Φυλής Αλόγων Σκύρου στη Σκύρο. Στα πλαίσια των προγραμμάτων προστασίας είναι και η απαγόρευση, με απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, πώλησης αλόγων εκτός νησιού με εξαίρεση για τους επιβήτορες. Καθώς και η δημιουργία γενεαλογικών βιβλίων.

Οι σημαντικότερες απειλές σήμερα είναι η καταστροφή του βιοτόπου τους στη νοτιοανατολική Σκύρο, υπάρχει πρόγραμμα εγκατάστασης ανεμογεννητριών παρόλο που η περιοχή είναι ενταγμένη στο δίκτυο NATURA 2000. Η αναπαραγωγή με γαϊδούρια με αποτέλεσμα να γεννιούνται μουλάρια και όχι άλογα. Ο εγκλεισμός των θηλυκών, από τους ιδιοκτήτες τους, σε στάβλους όλο τον χρόνο για να αποφεύγουν εγκυμοσύνες άρα και επιπλέον έξοδα.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πέτρος Κωνσταντινίδης, Νίκος Κρητικός, Jeremy Mallinson, Alec N. Copland Gema: Το σκυριανό αλογάκι, Εκδόσεις Gema, 2003

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]