Αλεξανδρόπολις Θράκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλεξανδρόπολις Θράκης
Γεωγραφική υπαγωγήΘράκη

Η Αλεξάνδρεια των Μαίδων ή Αλεξανδρόπολις Θράκης (Ἀλεξανδρόπολις, λατινικά: Alexandropolis Maedica) ή Αλεξάνδρεια επί Θράκης Α’ ιδρύθηκε το 340/339 π.Χ. στην περιοχή όπου κατοικούσαν οι Μαίδοι. Η Αλεξάνδρεια[1] αυτή θεωρείται ότι είναι η πρώτη πόλη που ίδρυσε ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος. Την ύπαρξή της αναφέρει και ο Πλούταρχος κατά την περιγραφή της εκστρατείας του (τότε δεκαεξάχρονου προς δεκαεπτάχρονου) Αλεξάνδρου εναντίον των αποστατούντων Μαίδων τους οποίους και νίκησε. Ο Στέφανος ο Βυζάντιος, ο οποίος στο λήμμα Αλεξάνδρειαι γράφει γι΄ αυτήν: «Τρίτη Θράκης προς τη Μακεδονία, ην έκτισε προ της μεγάλης Αλεξανδρείας επτακαίδεκα ων ετών».[2]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νεαρός Αλέξανδρος εκτελούσε χρέη αντιβασιλιά στη Μακεδονία, ενόσω ο πατέρας του έλειπε σε εκστρατεία εναντίον του Βυζαντίου. Τότε ήταν που το θρακικό φύλο των Μαίδων, βρήκε την ευκαιρία να αποτινάξει τον μακεδονικό ζυγό. Κατά τον Πλούταρχο, ο νεαρός αντιβασιλιάς τους κατετρόπωσε και κατέστρεψε την πρωτεύουσά τους Ιαμφορίνα, την οποία εποίκησε με σύμμικτο πληθυσμό (Μακεδόνων και Θρακών).[3]

Σύμφωνα με τον ιστορικό ερευνητή Ουίλιαμ Γούντθορπ Ταρν, η Αλεξάνδρεια των Μαίδων ή Αλεξανδρόπολις ήταν περισσότερο στρατιωτική αποικία, παρά πόλη.[4] Δεν είναι σίγουρο αν η νέα ονομασία επεκράτησε σε βάρος της παλαιάς πρωτεύουσας Ιαμφορίνα ή κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου νέα πόλη σε κοντινή περιοχή. Το γεγονός ότι δεν ξέρουμε πού ακριβώς ιδρύθηκε η Αλεξάνδρεια, δείχνει ίσως ότι κάποια μεταγενέστερη θρακική επιδρομή προκάλεσε την εξαφάνισή της από την ιστορία. Πάντως είναι γνωστό ότι το 211 π.Χ. ο Φίλιππος Ε΄ υπέταξε την πόλη.

Τοπογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πόλεις που ιδρύθηκαν από τον Μέγα Αλέξανδρο

Η Ιαμφορίνα ή Ιαμφορύννα[5] τοποθετείται στη νοτιοδυτική Βουλγαρία.[6] Κάποιοι επιστήμονες την τοποθετούν στην περιοχή μεταξύ των πόλεων Πετρίτσι, και Σαντάνσκι, αλλά η ακριβής θέση παραμένει άγνωστη.[7] Οπωσδήποτε πάντως η τοποθεσία της θρακικής Αλεξάνδρειας θεωρείται ότι βρισκόταν εκεί που ζούσαν οι Μαίδοι.

Κατά ορισμένους ερευνητές ταυτίζεται με τη Βράνια ή Ιβορίνα -εκ παραφθοράς του θρακικού ονόματος Ιαμφορίνα- στην άνω κοιλάδα που διατρέχει ο ποταμός Μοράβας. Υπάρχουν και άλλες εκδοχές για γειτονικές πόλεις, καθώς σήμερα είναι γνωστή η ύπαρξη και άλλων πόλεων της θρακικής αυτής φυλής που πιθανόν και να συνδέονται ή ακόμη και να ταυτίζονται με την Αλεξάνδρεια των Μαίδων: η Μαιδία ή Δεσούδαβα (σημερινό Σαντάνσκι, ως το 1949 Σβέτι Βραχ) και η Πέτρα των Μαίδων (σημ. Πετρίτσι). Πάντως η άποψη ότι η λέξη Σαντάνσκι προέρχεται από παραφθορά του ονόματος Αλεξάνδρεια θα είχε ιστορική βάση μόνο αν το όνομα αυτό της πόλης ήταν συνεχόμενο στη διάρκεια των αιώνων. Ωστόσο είναι μεταγενέστερο και οφείλεται στον Γιάνε Σαντάνσκι (1872-1915), τοπικό επαναστάτη και αρχηγό της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (ΕΜΕΟ). Άλλοι επίσης τη συνδέουν με μικρότερες πόλεις, όπως το Μελένικο που ιδρύθηκε στην αρχαιότητα από τη φυλή των Μαίδων, αν και δεν είναι γνωστή η αρχαία ονομασία του.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Αναφορά σε 24 πόλεις αναφερόμενες ως Αλεξάνδρεια (24/24): Δόγας Ι. Μηνάς, «Θησαυρός Μακεδόνων», Αθήνα 2008.Σελ. 112-115.
  2. Αναφορά σε 18 πόλεις αναφερόμενες ως Αλεξάνδρεια (3/18): Στέφανος ο Βυζάντιος.
  3. Πλούταρχος Αλέξανδρος παρ.9: τους μεν βαρβάρους εξαπήλασε, συμμίκτους δε κατοικίσας Αλεξανδρόπολιν προσηγόρευσε.
  4. "The Hellenistic settlements in Europe, the islands, and Asia Minor", Getzel M. Cohen, p. 82, ISBN 0-520-08329-6
  5. Livy: History of Rome, VII, Books 26-27 (Loeb Classical Library No. 367) by Livy and Frank Gardner Moore, 1943, page 96: "...waste the country and to besiege the city of Iamphorynna, the capital and citadel of Maedica..."
  6. Hannibal's war: a military history of the Second Punic War, John Francis Lazenby, University of Oklahoma Press, 1998, ISBN 0-8061-3004-0, p.162.
  7. М. Манов. Ямфорина или Форуна? Опит за проблематизация и локализация. – Археология, 2004, кн.1-2, 107-112.

Άλλες πηγές – ενδεικτική βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Οι πόλεις του Μ. Αλεξάνδρου στο livius.org