Άρτεμις της Δήλου (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αρ. 1)

Έκθεμα Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου αρ. 1

Η κόρη Νικάνδρη
Υλικό	Μάρμαρο
Δημιουργήθηκε	7ος αιώνας π.Χ. περ. το 660 π.Χ.
Καλλιτέχνης	άγνωστος καλλιτέχνης
Ανακαλύφθηκε	Στη Δήλο το 1878
Περίοδος/ πολιτισμός	Αρχαϊκή εποχή
Διαστάσεις	1,75 μ. ύψος
Παρούσα τοποθεσία	Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα
Αριθμός καταλόγου	1

Το μαρμάρινο άγαλμα Αρτέμιδος από τη Δήλο βρέθηκε το 1878 στη νήσο Δήλο σε ανασκαφές της Γαλλικής Σχολής υπό τον Th. Homolle. Είναι φυσικού μεγέθους και πρόκειται για τo αρχαιότερο μεγάλο γλυπτό της ελληνικής τέχνης. Εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας με αριθμό 1.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μαρμάρινο άγαλμα έχει ύψος 1,75 μέτρα και παριστάνει όμορφη κόρη σε όρθια στάση. Έχει σχήμα ελλειψοειδούς στήλης, η οποία δια επεξεργασίας πήρε μορφή ανθρώπινη. Το κάτω ήμισυ του σώματος διατηρεί αναλλοίωτο το ελλειψοειδές και σχεδόν ορθογώνιο σχήμα μαρμάρινης στήλης. Το κεφάλι έχει επίπεδο ωοειδές σχήμα, η κόμη είναι μακρυά, και πέφτει στους ώμους. Το πρόσωπο είναι φθαρμένο και τα αρχικά του χαρακτηριστικά δεν σώζονται. Το σώμα είναι κάπως άτεχνο και του λείπει η ανατομική τελειότητα. Η κόρη είναι ντυμένη με μακρύ φόρεμα και φοράει ζώνη στη μέση. Αρχικά ήταν ζωγραφισμένο με χρώματα, τα οποία τόνιζαν τα χαρακτηριστικά του σώματος. Οι βραχίονες συνδέονται με τα πλαϊνά του θώρακα και των μηρών, αλλά αφήνουν κενό στη μέση. Στην αριστερή μεριά του φορέματος υπάρχει ιερή έμμετρη επιγραφή, βουστροφηδόν, σύμφωνα με την οποία το άγαλμα ήταν αφιερωμένο στη θεά Άρτεμη και βρισκόταν στον ναό της θεάς στη Δήλο. Ποια ήταν η Νικάνδρη δεν είναι γνωστό. Ίσως να ήταν κάποια θυγατέρα ή σύζυγος κάποιου τυράννου της Νάξου.

Φέρει στη βάση την εξής επιγραφή: «ΝΙΚΑΝΔΡΗ Μ ΑΝΕΘΕΚΕΝ ΗΕΚΗΒΟΛΟΙ ΙΟΧΕΑΙΡΗΙ QΟΡΗ ΔΕΙΝΟΔΙΚΗΟ ΤΟ ΝΑhΣΙΟ ΕhΣΟΧΟΣ ΑΛΗΟΝ ΔΕΙΝΟΜΕΝΕΟΣ ΔΕ ΣΑΣΙΓΝΕΤΗ ΦhΑhΣΟ Δ ΑΛΟΧΟΣ Ν[ΥΝ]», που αποδίδεται ως εξής: «Η Νικάνδρα με αφιέρωσε στην εύστοχη τοξότιδα, η κόρη του Δεινοδίκαιου από τη Νάξο, η πιο σπουδαία ανάμεσα στις άλλες, αδελφή του Δεινομένους, και τώρα γυναίκα του Φράξου».

Ιστορική τοποθέτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το έργο αυτό είναι το αρχαιότερο γνωστό καλλιτέχνημα των Ελλήνων, της αρχαίας εποχής κατά την οποία κατασκεύαζαν ξόανα. Επειδή η κατεργασία του μαρμάρου αναπτύχθηκε πρώτα στη Χίο από την οικογένεια του Μέλανου, Μικκιάδη και Αρχάρμου, χρονολογούμε το άγαλμα αυτό στην εποχή της ακμής των τεχνιτών αυτών, δηλαδή στον 7ο αιώνα π.Χ.